Đề HSG 10 sáng tạo văn học

NĂM HỌC 2022 – 2023

Môn Ngữ văn

Ngày thi: …………….

Thời gian làm bài: 180 phút, không tính thời gian phát đề

Đề thi gồm 02 câu, 01 trang 

– Câu chuyện về sự lựa chọn và cách thực hiện ước mơ của mình: mỗi người có 3 sự lựa chọn, đều muốn 10 điểm nhưng lại sợ khó nên không dám chọn lựa bài tập được 10 mà chỉ chọn bài được 8 cho phù hợp khả năng của mình.

– Bài kiểm tra kì lạ ấy của thầy Peter đã đưa ra một bài học: Có những việc thoạt nhìn tưởng như rất khó khăn nên dễ làm cho chúng ta rút lui ngay từ phút đầu tiên. Nhưng nếu không tự tin đối đầu với thử thách thì chúng ta chẳng biết khả năng của mình đến đâu và cũng khó vươn tới đỉnh điểm của thành công.

=> Tác giả đề cao sự tự tin, dám đối đầu với thử thách để biết giới hạn khả năng của mình và từ đó vươn tới đỉnh cao của thành công.

–   Thực tế, có những việc thoạt nhìn tưởng như rất khó khăn, khó thực hiện được thành công nên chúng ta rút lui ngay từ phút đầu tiên.

–   Nhưng nếu không tự tin đối đầu với thử thách, không dám làm những điều khó, chỉ chọn những điều dễ thực hiện, cho rằng chỉ nên làm những việc phù hợp sức mình, thì chúng ta sẽ chẳng biết khả năng của mình đến đâu, không bao giờ vượt được giới hạn của bản thân và cũng khó vươn tới được thành công rực rỡ.

– Như vậy, sự tự tin, dám đối đầu với thử thách sẽ giúp con người tìm ra khả năng tiềm ẩn và vượt được những giới hạn năng lực cố hữu của bản thân, từ đó tích luỹ kiến thức, trau dồi vốn sống để trở nên ưu tú, đạt được thành công và mục đích trong cuộc sống.

(HS lấy dẫn chứng thực tế và phân tích hiệu quả, thuyết phục)

– Những kẻ hèn nhát, luôn sợ hãi, chưa “thấy sóng cả” mà đã “ngã tay chèo”…

– Tuy nhiên lựa chọn phải thông minh, phù hợp với mục đích cuộc sống, lí tưởng của bản thân, để có thể phát huy năng lực, hoàn thành công việc một cách tốt nhất.

– Không nên viển vông, ảo vọng, chọn cái đích quá xa vời để không bao giờ đạt được.

=> Dám tự tin lựa chọn và lựa chọn một cách thông minh, thiết thực để hoàn thành mục tiêu một cách xuất sắc nhất là điều cần thiết với mỗi người.

– Luôn chăm chỉ, nỗ lực, không ngừng trau dồi hiểu biết, vốn sống, kĩ năng sống của bản thân, lựa chọn và đối đầu với thử thách một cách thông minh và trí tuệ nhất.

– Quá trình luyện ngọc là quá trình chắt lọc, lựa chọn những sự tinh tuý nhất để làm ra tác phẩm.

– Tác phẩm, hình tượng được tạo ra lung linh ánh sáng của viên ngọc quý: vẻ đẹp, sức hấp dẫn của tác phẩm nghệ thuật.

– Máu: chất làm nên sự sống còn của một sinh thể, một con người, là toàn bộ sự hiểu biết, sự sống của người nghệ sĩ sáng tạo.

– Nước mắt, nỗi đau, niềm vui: Những cung bậc cảm xúc phong phú của con người.

=> Ý nghĩa: Quá trình sáng tạo nghệ thuật là quá trình công phu khó nhọc, chỉ khi người nghệ sĩ đem toàn bộ sự hiểu biết, tài năng và tâm hồn mình vào tác phẩm thì mới tạo ra được những tác phẩm nghệ thuật có sức hấp dẫn. Tác phẩm kết tinh tư tưởng và tình cảm của người nghệ sĩ về con người và cuộc đời.

– Lao động nghệ thuật có tính chất cá thể. Không ai có thể thay thế người nghệ sĩ trong quá trình làm ra tác phẩm. Khi người nghệ sĩ có cảm hứng trước vấn đề của đời sống, hình thành được ý đồ sáng tác thì tác phẩm mới chỉ hình thành ở dạng thai nghén. Để viết được người nghệ sĩ phải huy động vốn sống, sự hiểu biết trải nghiệm về cuộc sống, xây dựng được những hình tượng nghệ thuật độc đáo và chọn lọc ngôn từ tinh tế để diễn đạt. Người nghệ sĩ phải là “người phu chữ” tài hoa, độc đáo.

– Chỉ khi đem toàn bộ sự hiểu biết của mình vào tác phẩm thì người nghệ sĩ mới có khả năng tạo ra được những hình tượng có ý nghĩa, có sức truyền cảm mãnh liệt khi ấy tác phẩm mới có khả năng tác động to lớn đến con người và cuộc đời.

– Khi nghệ sĩ đem sự sống và tâm hồn mình vào tác phẩm, tác phẩm không chỉ là tấm gương phản chiếu cuộc sống mà còn là tấm gương phản chiếu tâm hồn nghệ sĩ. Người đọc sẽ thấy ở đó có “máu, nước mắt, niềm vui và nỗi đau” của người sáng tạo.

(HS chứng minh).

– Có thể xem quá trình sáng tạo là quá trình luyện ngọc. Tác phẩm được hình thành, hình tượng được tạo ra lung linh ánh sáng của ngọc quý.

+ Về nội dung, tác phẩm văn học thông qua những hình tượng nghệ thuật được khắc họa bằng sự hiểu biết, tình cảm thôi thúc mãnh liệt, thể hiện sự hiểu biết của tác giả về hiện thực.

+ Về nghệ thuật: tác phẩm được tinh luyện thành ngọc quý, bộc lộ tài hoa của người nghệ sĩ và đạt đến độ độc đáo về mặt ngôn từ, xây dựng hình tượng, vận dụng các thủ pháp nghệ thuật.

– Nhưng nếu tinh ý, ta có thể nhìn thấy máu, thấy nước mắt, thấy niềm vui và nỗi đau của người thợ kì tài

+ Người đọc hiểu được tư tưởng sâu sắc mà tác giả đã gửi gắm.

+ Những cung bậc tình cảm phong phú của người cầm bút.

(HS tự chọn và khai thác dẫn chứng thuyết phục)

– Người đọc: Cảm nhận về hiện thực, thông điệp tinh thần trong tác phẩm văn chương, tìm hiểu một tác phẩm là tiếp xúc với một con người, hiểu thêm một nhân cách.