Đề bài
ĐỌC – HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu:
Người Việt chúng ta đã vượt qua nhiều tình huống sinh tử. Thiền sư Thích Nhất Hạnh kể lại rằng những con tàu biển chở người nhiều lênh đênh thời gian dài đôi khi gặp phải bão lớn hoặc cướp biển. Nếu mọi người hoảng loạn, tất cả sẽ chết. Nhưng chỉ cần một người bình tĩnh và vững vàng là đủ để giúp chỉ dẫn cho mọi người con đường sống sót.
Với một số người, sự bình tĩnh chỉ đơn giản là chậm lại, không nghe theo nỗi sợ của mình ngay lập tức, thừa nhận mình sợ. Sau đó, nếu có thể hãy đặt mình vào vị trí của người khác để xem họ đang cảm thấy thế nào. Cuối cùng, chúng ta sẽ tự hỏi bản thân, tôi cần làm gì để an toàn cho tôi và cộng đồng. Nếu câu trả lời của bạn là tôi cần phải lên án người này vì hành động vô ý thức của họ, hãy làm như vậy. Nếu câu trả lời của bạn là tôi cần phải tích trữ thật nhiều, hãy đi mua. Nếu câu trả lời của bạn là tôi muốn hỗ trợ giúp đỡ người này, hãy làm như vậy.
Cứ tin vào bản thân khi mình bình tĩnh và đầy lòng trắc ẩn với chính mình và người khác. Đừng tin vào mình khi mình sợ hãi. Nỗi sợ hãi kích hoạt sự ích kỉ, sự vô lý và thu hẹp góc nhìn của bạn. Bình tĩnh sẽ đem lại sự sáng suốt và đoàn kết cho cộng đồng.
Hãy phản ứng với tình huống dựa trên sự bình tĩnh và lòng trắc ẩn. Nỗi sợ lây lan thế nào thì sự bình tĩnh và lòng trắc ẩn của bạn cũng lây lan như vậy.
(Trích Bình tĩnh mà sống, Nhiều tác giả, NXB Hội Nhà Văn, 2020, tr.125-126)
Trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1 (1,0 điểm): Xác định các câu văn nêu dẫn chứng thuyết phục người đọc về tầm quan trọng của sự bình tĩnh trong những tình huống sinh tử của cuộc đời.
Câu 2 1,0 điểm): Theo đoạn trích, sự bình tĩnh là gì?
Câu 3 (1,5 điểm): Anh/Chị hiểu nội dung câu văn sau như thế nào: Nỗi sợ hãi kích hoạt sự ích kỉ, sự vô lý và thu hẹp góc nhìn của bạn.
Câu 4 (1,5 điểm): Anh/Chị có đồng tình với ý kiến của tác giả: Đừng tin vào mình khi mình sợ hãi không? Vì sao?
Câu 5 (1,0 điểm): Dựa vào những trải nghiệm trong cuộc sống của bản thân, hãy lí giải vì sao sự bình tĩnh và lòng trắc ẩn là những phẩm chất cần thiết trong cuộc đời của mỗi người?
LÀM VĂN (4,0 điểm)
Anh/Chị hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) thuyết minh về trào lưu Flexing của người trẻ hiện nay.
Hướng dẫn đáp án chi tiết
ĐỌC – HIỂU
Câu 1 (1,0 điểm):
Các câu văn nêu dẫn chứng thuyết phục người đọc về tầm quan trọng của sự bình tĩnh trong những tình huống sinh tử của cuộc đời: Thiền sư Thích Nhất Hạnh kể lại rằng những con tàu biển chở người nhiều lênh đênh thời gian dài đôi khi gặp phải bão lớn hoặc cướp biển. Nếu mọi người hoảng loạn, tất cả sẽ chết. Nhưng chỉ cần một người bình tĩnh và vững vàng là đủ để giúp chỉ dẫn cho mọi người con đường sống sót.
Câu 2 (1,0 điểm):
Theo đoạn trích, sự bình tĩnh là:
– chậm lại, không nghe theo nỗi sợ của mình ngay lập tức, thừa nhận mình sợ.
– đặt mình vào vị trí của người khác.
– tự hỏi bản thân, tôi cần làm gì để an toàn cho tôi và cộng đồng.
Câu 3 (1,5 điểm):
Có thể hiểu nội dung câu văn như sau:
– Câu văn chỉ rõ tác hại của tâm lí sợ hãi: khiến con người cư xử phi lí, hẹp hòi, không nhìn nhận, đánh giá đúng thực tế.
– Thể hiện thái độ phản đối lối cư xử dựa trên tâm lí sợ hãi của bản thân.
Câu 4 (1,5 điểm):
– Học sinh có thể bày tỏ quan điểm của bản thân theo hướng đồng tình/ không đồng tình/đồng tình một phần.
– Lí giải hợp lí, thuyết phục, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
+ Nếu đồng tình: nêu ý nghĩa của ý kiến.
+ Nếu không đồng tình: nêu hạn chế của ý kiến.
+ Nếu đồng tình một phần: kết hợp lí lẽ của hai quan điểm đồng tình và không đồng tình.
– Ví dụ: nếu đồng tình có thể nêu các lí lẽ sau:
+ Sự sợ hãi khiến con người rơi vào tâm lí hoang mang, lo sợ; suy nghĩ và hành động thiếu sáng suốt.
+ Sợ hãi còn khiến con người trở nên hèn nhát, không dám đối diện với những chông gai, thử thách; không dám vượt qua giới hạn của bản thân.
Câu 5 (1,0 điểm):
Bình tĩnh và lòng trắc ẩn là những phẩm chất cần thiết trong cuộc đời của mỗi người, vì:
– Cuộc sống ẩn chứa nhiều bất trắc, vì thế con người không thể thiếu sự bình tĩnh và lòng trắc ẩn để bảo vệ bản thân và người khác;
– Đứng trước những bất trắc, nếu bình tĩnh và có lòng trắc ẩn con người sẽ: có suy nghĩ chín chắn, sáng suốt, quan tâm đầy đủ đến lợi ích của cá nhân và cộng đồng, từ đó tìm ra được những giải pháp thích hợp nhất để giải quyết tình huống thấu lí, đạt tình;
– Nếu thiếu sự bình tĩnh và lòng trắc ẩn, con người sẽ cư xử nóng vội, cảm tính, vô lý, gây tổn thương chính mình và tổn hại đến người khác.
LÀM VĂN
Dàn ý:
Mở bài:
1.1. Giới thiệu hiện tượng flexing của người trẻ hiện nay đời sống xã hội.
1.2. Đây là hiện tượng ngày càng phổ biến trong bối cảnh mạng xã hội, các phương tiện kết nối phát triển.
- Thân bài:
2.1. Nêu thực chất của trào lưu flexing:
Trong tiếng Anh, cụm từ “flex your muscles” nghĩa là phô trương cơ bắp. Ngày nay, flex thường được dùng để chỉ việc “khoe thành tích” hay rộng hơn là chia sẻ bất kỳ điều gì khiến một người cảm thấy tự hào, tốt đẹp về bản thân.
2.2. Cung cấp thông tin về trào lưu flexing
* Nguyên nhân
– Nhu cầu tâm lý quan trọng nhất của con người: nhu cầu cảm thấy tốt đẹp về bản thân
– Sự phát triển nhanh chóng của phương tiện truyền thông, mạng xã hội.
– Ý thức khẳng định con người cá nhân ngày càng được chú trọng trong xã hội hiện đại.
– Nhu cầu chia sẻ về bản thân mà không phải lo ngại tâm lí bị phán xét.
* Lợi ích của trào lưu:
– Tăng sự tự tin, yêu đời, biết trân quý bản thân.
– Có cơ hội thể hiện và khẳng định giá trị của bản thân, có thể học cách tự hào về những gì mình đạt được mà không sợ bị đánh giá là khoe mẽ.
– Tạo động lực để mỗi cá nhân cố gắng, nỗ lực, khia phá khả năng tiềm ẩn.
– Tạo sự kết nối với những người cùng sở thích, nhu cầu,..
– Trở thành một công cụ để khích lệ và chia sẻ niềm vui với những người xung quanh, có thể học cách tôn vinh và chia sẻ niềm vui với người khác mà không cần cảm thấy ganh tỵ hay đố kỵ.
* Hậu quả:
– Flexing thái quá dẫn đến tâm lí tự mãn, kiêu ngạo hoặc ái kỉ, quá coi trọng bản thân, đánh mất niềm tin vào giá trị của bản thân.
– Gây mất thiện cảm, khó kết nối với những người xung quanh.
– Không hiểu rõ về bản thân mình, dễ đánh mất mình hoặc bị đám đông lôi kéo, bị dư luận dẫn dắt, gây lầm tưởng rằng giá trị của ta phụ thuộc vào sự đánh giá của những người xung quanh. Những gì chúng ta làm dường như sẽ chỉ có giá trị nếu nhận được những lời tán dương, và ngược lại. Nói cách khác, người trẻ đối mặt với nguy cơ trở thành “tù nhân của dư luận”.
– Dẫn tới những biến tướng tiêu cực như tâm lí “khoe của”, “khoe mẽ”
– Gây ra áp lực tâm lí cho bản thân và người khác.
* Giải pháp:
– Học hỏi những thông điệp tích cực từ sự flex của người khác.
– Lên án những hành vi flex phản cảm của những cá nhân khác.
– Bản thân tự tin thể hiện, giới thiệu mình trong chừng mực có văn hoá, phù hợp với môi trường xung quanh.
- Kết bài:
– Nêu ý nghĩa của việc nhận thức đúng về trào lưu flexing của giới trẻ.
– Liên hệ bản thân.
Bài viết tham khảo:
Ca sĩ Hà Anh Tuấn đã chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn rằng “Bây giờ, quan trọng là ta phải thể hiện khả năng cứu giúp, chữa trị cho người khác, đặc biệt là với giới trẻ, để họ có thêm những khoảnh khắc vui vẻ và thú vị. Đã lỗi thời khi chúng ta chỉ khoe khoang về xe cộ, túi tiền, hay tài sản.” Gần đây, một trào lưu được gọi là “flexing” đang trở nên phổ biến trong cộng đồng, đặc biệt là trong giới trẻ. Xuất phát từ những câu trả lời hài hước trên Facebook của nhà báo Trương Anh Ngọc, “flexing” giờ đây đã trở thành một khái niệm không còn xa lạ.
Flex là gì mà lại được giới trẻ, đặc biệt là thế hệ Gen Z, hưởng ứng đến thế? Trong tiếng Anh, “flex” có nghĩa là uốn cong (cái gì đó), cụm từ “flex your muscles” nghĩa là phô trương cơ bắp. Ngày nay, flex thường được dùng để chỉ việc “khoe thành tích” hay rộng hơn là chia sẻ bất kỳ điều gì khiến một người cảm thấy tự hào, tốt đẹp về bản thân.
Ở nước ngoài, “flex” được các rapper chèn vào âm nhạc để thể hiện độ giàu có của mình. Còn ở Việt Nam, “flex” không chỉ xuất hiện trong âm nhạc mà còn bùng nổ trên mạng xã hội, được người sử dụng khoe với các chủ đề khác nhau như: Sở thích đặc biệt, đạt thành tích cao, sở hữu món đồ độc, lạ, chơi với người nổi tiếng, ăn món ngon, đến nơi có cảnh đẹp… Nói chung, người đăng tải muốn khoe những thứ đặc biệt, khác lạ nhằm thể hiện bản thân, gây sự chú ý, tò mò đối với người khác.
Có lẽ một trong những nguyên do khiến trào lưu này được cộng đồng hưởng ứng, vượt xa sức tưởng tượng hay kỳ vọng của bất kỳ ai là bởi nó đánh trúng một trong những nhu cầu tâm lý quan trọng nhất của con người: nhu cầu cảm thấy tốt đẹp về bản thân. Theo tháp nhu cầu của Maslow, một khi đã thỏa mãn được những nhu cầu sinh lý căn bản và nhu cầu về an toàn ở những tầng dưới, con người sẽ bắt đầu theo đuổi những nhu cầu cao hơn về tinh thần: cảm thấy mình được yêu thương, mình thuộc về một cộng đồng nào đó và hơn hết, cảm thấy được nể trọng. Khi một người chia sẻ về những gì mình đang có hoặc đã đạt được mà lại được cộng đồng khen ngợi, cái “tôi” của họ sẽ được thỏa mãn. Đây cũng là lý do một số hội nhóm khoe tài nấu ăn hay nhà đẹp cũng từng nhanh chóng thu hút hàng triệu thành viên và luôn hoạt động rất sôi nổi. Sự khác biệt của nhóm Flex nằm ở chỗ nó cho phép mọi bạn trẻ, những người thường chưa có nhà và không yêu bếp, chia sẻ về tất cả những thứ khiến họ cảm thấy tự hào, từ việc vượt khó làm giàu cho tới giành huy chương Olympic Toán học. Đó là lý do nội dung của các bài viết hết sức đa dạng: người thì khoe hình ảnh bộ sưu tập huy chương thể thao trải kín giường, người thì khoe mình là hậu duệ của Nguyễn Trãi, trong khi có bạn lại chia sẻ “ông nội 95 tuổi của mình (là anh hùng kháng chiến chống Pháp và Mỹ), nhờ flex hộ”.
Biết tự hào về những thứ mình làm ra hoặc đạt được thành tích là nhu cầu tự nhiên, chính đáng của con người. Chẳng hạn một người trẻ giành giải cao trong các kỳ thi quốc gia, quốc tế hay đoạt huy chương trong thi đấu thể thao sau quá trình nỗ lực khổ luyện thì hoàn toàn có quyền tự hào về kết quả đó. Một thanh niên có nhiều việc làm thiện nguyện, mang đến niềm vui cho những người yếu thế trong xã hội cũng có thể lan truyền thông tin, hình ảnh tốt đẹp của mình đến mọi người. Hay một người sở hữu món đồ quý hiếm khi vui cũng có thể mang ra cho người khác chiêm ngưỡng.
Trào lưu này sẽ không thể nhận được sự quan tâm lớn đến vậy nếu như chúng ta có thể thoải mái chia sẻ về các “chiến công” của mình trong cuộc sống thường nhật mà không lo sợ bị phán xét. Thực tế, những người muốn “flex” thường sẽ phải lựa chọn thời cơ trong những câu chuyện tán gẫu phù hợp để có thể khoe một cách khéo léo về trải nghiệm đặc biệt mà mình có hay một thành tựu đáng kể nào đó. Văn hóa Á Đông vốn đề cao sự khiêm tốn chứ không cổ xúy sự khoe mẽ. Việc khoe thành tích một cách thiếu tinh tế hoặc sai thời điểm có thể khiến một người bị cô lập, ghen ghét thay vì được nể trọng. Vì thế, trào lưu Flex như một chiếc van xả hơi, giúp những người này giải tỏa nhu cầu chia sẻ về bản thân mà không phải lo “phản ứng phụ” hoặc bị ngó lơ. Người ta không cần phải tìm lý do cũng không cần chọn thời điểm để khoe về bản thân. Chỉ cần chọn một vài bức ảnh đẹp, chia sẻ thật nhiệt tình về thành tựu của bản thân rồi nhìn cộng đồng thả tim tán thưởng.
Dù ít hay nhiều, con người vẫn sẽ luôn đi tìm kiếm sự công nhận. Tuy nhiên, việc trở nên “nghiện” hay phụ thuộc quá mức vào sự công nhận hay khen ngợi có thể khiến chúng ta đánh mất niềm tin vào giá trị của bản thân. Mặt tối của flex là nó có thể gây lầm tưởng rằng giá trị của ta phụ thuộc vào sự đánh giá của những người xung quanh. Những gì chúng ta làm dường như sẽ chỉ có giá trị nếu nhận được những lời tán dương, và ngược lại. Nói cách khác, người trẻ đối mặt với nguy cơ trở thành “tù nhân của dư luận”.
“Flexing” đơn giản là cách chúng ta khoe khoang những thành tựu, kiến thức, hoặc khả năng mà chúng ta có cho những người xung quanh. Trong thời đại số hóa, trào lưu này tạo ra một cách để mọi người thể hiện bản thân và chia sẻ sự tự tin mà không cần quá lo lắng về sự phê phán của người khác.
Flexing không chỉ là một trào lưu vui nhộn mà còn là cách để tôn trọng và khích lệ nhau. Nó cho phép chúng ta thể hiện sự đa dạng và thú vị của cuộc sống, và giúp những người tham gia trở nên tự tin hơn. Có người thậm chí “flex” thành công của cha mình trong chiến tranh, tạo nên sự tự hào về thế hệ trước của mình.
Trong xã hội hiện đại, trào lưu “flex” cũng là một cách để tạo động lực cho bản thân và người khác. Nó thúc đẩy chúng ta phấn đấu hơn, nỗ lực để đạt được những mục tiêu và thành tựu trong cuộc sống. Ngoài ra, trào lưu “flex” cũng giúp bản thân thấy tự hào về những gì mình đã đạt được và cống hiến cho xã hội. Việc chia sẻ thành công và sự tiến bộ của bản thân có thể truyền cảm hứng cho người khác, khuyến khích họ phấn đấu hơn trong cuộc sống.
Bản chất của flex không xấu. Nếu đúng lúc, đúng chỗ và ở chừng mực vừa phải, nó có thể trở thành một công cụ để khích lệ và chia sẻ niềm vui với những người xung quanh. Chúng ta có thể học cách tự hào về những gì mình đạt được mà không sợ bị đánh giá là khoe mẽ. Hơn hết, chúng ta cũng có thể học cách tôn vinh và chia sẻ niềm vui với người khác mà không cần cảm thấy ganh tỵ hay đố kỵ.
Thế nhưng, biết thể hiện tự hào chính đáng với việc khoe khoang thái quá là ranh giới rất mong manh. Người khoe nếu không biết tiết chế, lựa chọn cách thể hiện phù hợp thì dễ tạo sự phản cảm, gây khó chịu đối với mọi người. Từng có người muốn thể hiện đẳng cấp “sang chảnh” nên nhiệt tình khoe nhà lầu, biệt thự, xe sang, khối tài sản kếch xù, thậm chí khoe những sở thích khác người, khoe thân thể kệch cỡm… Văn hóa truyền thống của người Việt luôn đề cao sự khiêm tốn, giản dị, ý nhị, kín đáo. Những ai hay khoe mẽ, tự tin thái quá chỉ nhằm mục đích “đánh bóng” bản thân sẽ không được người đời tôn trọng. Ví như truyện cười dân gian Việt Nam “Lợn cưới-áo mới” nhằm chế giễu những kẻ có thói hay khoe khoang vô duyên khiến mình trở nên lố bịch trong mắt người khác.
Thời nay, mạng xã hội là không gian mênh mông mà bất cứ ai cũng có quyền thể hiện bản thân mình trên đó. Đối với người có văn hóa khiêm nhường, giàu lòng tự trọng, họ luôn giữ được giá trị bản thân trên “không gian ảo” nhưng vẫn đủ sức tạo dựng niềm tin, thuyết phục người khác bằng lối sống tao nhã, lịch thiệp và những đóng góp, cống hiến đích thực của mình trong đời sống thực. Vì họ thấm nhuần câu châm ngôn “Lúa chín cúi đầu, sông sâu tĩnh lặng” và thấm thía giá trị phẩm giá con người giống như viên đá quý, viên đá đó lấp lánh đẹp đẽ hơn khi được lồng vào cái giá khiêm tốn. Ngược lại, đối với những người thích khoe khoang, khuếch trương, họ có đủ thứ chiêu trò “độc, lạ”, “ít xuýt ra nhiều” cốt để thu hút sự tò mò, được nhiều người biết đến.
Tuy nhiên, việc “flexing” sai cách có thể gây xúc phạm và khó chịu cho người khác. Điều quan trọng là thực hiện trào lưu này một cách lịch lãm và tôn trọng. Để thực hiện “flexing” đúng cách, chúng ta cần tự tin về bản thân mình và không ngừng nâng cao kiến thức cũng như kỹ năng. Điều quan trọng là chúng ta tự tin và không ngừng phát triển, và chia sẻ thành tựu đó một cách tôn trọng. “flex” nên được thực hiện đúng cách và tôn trọng người khác. Không nên biến “flex” thành một cách để tự ca ngợi, khoe khoang một cách tự phụ mà không quan tâm đến cảm xúc của người khác, cố gắng thể hiện sự trung thực và khiêm tốn khi “flex” để không gây khó chịu cho người khác.
Trào lưu “flex” không còn xa lạ với chúng ta, đặc biệt là đối với giới trẻ. Nó đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống mạng và cách để thể hiện bản thân, chia sẻ thành tựu và niềm tự hào. Nhưng liệu việc “flex” có thể mang lại giá trị xã hội và cá nhân? Điều quan trọng là chúng ta nên thực hiện trào lưu này một cách cân nhắc, tích cực, và có trách nhiệm.
Thay vì chỉ coi “flexing” như một cách để khoe khoang và tự ca tự tán, ta nên nhìn nhận nó như một cơ hội để tạo ra sự thú vị và tích cực trong cuộc sống của mình. Việc chia sẻ thành tựu và niềm tự hào có thể là một hình thức kỹ năng giao tiếp và tạo mối quan hệ tích cực. Nó có thể khuyến khích chúng ta phấn đấu hơn, đạt được mục tiêu, và đồng thời thúc đẩy sự phát triển cá nhân. “flexing” cũng cần được thực hiện một cách có trách nhiệm. Chúng ta không nên sử dụng nó để thách thức người khác hoặc tạo ra sự ghen tỵ. Điều này có thể tạo ra môi trường cạnh tranh và căng thẳng không mong muốn. Thay vào đó, hãy sử dụng “flexing” để khích lệ, truyền động lực, và chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm tích cực.
Còn nếu bạn muốn “flex” về bản thân, hãy thực hiện điều này một cách trong sáng. Hãy nhớ rằng sự tự tin không đồng nghĩa với sự kiêu ngạo. Hãy luôn giữ trong lòng lòng khiêm tốn và trí tuệ. Bạn có thể tận dụng “flexing” để chia sẻ hành trình của mình, những sai lầm và học thức, để cùng nhau học hỏi và phát triển.
Trong bước tiến về một xã hội kết nối mạnh mẽ, “flexing” có thể là công cụ hữu ích nếu chúng ta sử dụng nó một cách tích cực và trích xuất giá trị xã hội. Nó là cách để tạo ra một môi trường đa dạng và thú vị, khuyến khích phát triển cá nhân và khám phá tiềm năng. Hãy “flex” bản thân một cách đúng đắn và xây dựng, để mỗi bài “flex” của bạn là một điểm sáng trong xã hội và cuộc sống của bạn.
Tóm lại, trào lưu “flex” không chỉ là một trò giải trí trên mạng xã hội, mà còn là một phần của cuộc sống xã hội hiện đại. Vì vậy, cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi tham gia vào trào lưu “flex.” Nó có thể là một phương tiện tốt để thể hiện thành tựu cá nhân và tạo động lực phấn đấu. Tuy nhiên, không nên lạm dụng nó hoặc sử dụng nó như một công cụ để so sánh với người khác. Điều quan trọng hơn là giữ được tính khiêm tốn và tôn trọng đối với người khác trong xã hội.
Châm ngôn có câu “Đừng thấy cái bóng to trên tường mà tưởng mình vĩ đại” nhằm hàm ý cảnh tỉnh, khuyên răn ai đó đừng có lầm tưởng, ảo tưởng về khả năng bản thân. Ranh giới giữa giá trị thật và giá trị ảo bị thổi phồng quá mức nếu trào lưu “flex” bị đẩy đi quá xa và không được tiết chế trong một bộ phận giới trẻ, từ đó có thể làm đảo lộn giá trị đạo đức, văn hóa xã hội. Dù flex hay không flex, giá trị thật sự của mỗi người chưa bao giờ phụ thuộc vào số lượng “like” nhận được, mà vẫn luôn nằm ở những điều tốt đẹp có thực trong đời.
