Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận phân tích những nét đặc sắc về cấu tứ, hình ảnh trong bài thơ “Áo trắng” (Huy Cận).
Bài làm
Tuổi thơ đi qua trong đời người là một mảng không gian hồn nhiên rực rỡ và hàm chứa biết bao hy vọng. Đó là những nốt nhạc reo vui đọng mãi dư thanh của bao nỗi niềm hoài vọng của một ngày mà ta mong muốn như “đi tìm thời gian đã mất”. Không ít những nhà thơ nổi tiếng trong văn học hiện đại đông tây, xưa nay đã tiếp nối thông điệp về mối rung động từ khoảng trời hoa bướm ngày xưa đó. Nhưng thiết tha sâu lắng hơn với công chúng yêu thi ca, ta không thể không nói đến bài thơ “Áo trắng” của Huy Cận. Bài thơ cho ta thấy cái đẹp trong tưởng của tác giả “Lửa thiêng” thông qua tài năng xây dựng cấu tứ thơ và hình ảnh rất tài tình.
“Áo trắng” là một trong những tác phẩm xuất sắc về tình yêu của Huy Cận nói riêng và của phong trào thơ mới nói chung. Tác phẩm được in trong tập “Lửa thiêng” vào năm 1940. Bài thơ miêu tả tâm trạng ngạc nhiên, bất ngờ, ngỡ ngàng trước vẻ đẹp tinh khôi, trong sáng của người yêu; là niềm hạnh phúc, vui sướng ngất ngây của cậu học trò khi được sống trong tình yêu thơ mộng thủa ban đầu.
Có thể khẳng định rằng tình yêu tuổi học trò là một chủ đề khá quen thuộc trong thơ ca hiện đại: “Chút tình đầu” của Đỗ Trung Quân, “Hoa sữa” của Nguyễn Phan Hác, “Chiếc lá cuối cùng” của Hoàng Nhuận Cầm, “Áo trắng” của Huy Cận….Tình cảm ấy mang những nét trẻ trung, lãng mạn nhưng cũng rất hồn nhiên ngây thơ tạo nên những ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc. Nó thể hiện cái nhìn phóng khoáng cùng những cảm nhận tinh tế thay đổi theo thời gian của các nhà thơ. Tình yêu trong bài thơ được Huy Cận cảm nhận là niềm hạnh phúc, là tình yêu của anh và em, lãng mạn và say đắm. Nhà thơ để nhân vật trữ tình anh và em bộc lộ cảm xúc, gợi nhắc chúng ta cần biết trân trọng tình yêu, biết yêu thương và trân quý những giây phút hạnh phúc trong cuộc đời. Huy Cận, một người đã trải qua biết bao gian khổ của cuộc đời, đã đi qua giây phút đẹp đẽ ấy của tuổi trẻ. Vì vậy, bài thơ thể hiện nỗi nhớ thương, hoài niệm của tác giả về những kỷ niệm tình cảm đẹp đẽ của tuổi thần tiên. Những kỷ niệm ấy được gửi lên qua hình ảnh những cô gái trong tà áo trắng tinh khôi.
Là một bài thơ tiêu biểu cho phong trào Thơ mới của nhà thơ Huy Cận, tác phẩm đem đến cho độc giả một làn gió mới với cấu tứ thơ rất độc đáo. Tứ thơ được khắc họa qua khoảnh khắc gặp gỡ của đôi trai gái, cô gái đến thăm chàng trai mình yêu. Cuộc gặp gỡ ấy được cảm nhận qua cái nhìn từ xa đến gần, qua tâm trạng của chàng trai từ ngạc nhiên ngỡ ngàng đến đắm say hạnh phúc. Bắt đầu từ cái hình ảnh “nở bừng ánh sáng em đi đến” với “gót ngọc dồn hương”, “bước tỏa hồng”, rồi gần hơn với bàn tay “ngón ngón thon”, “đôi má nắng hoe tròn”, với mái tóc, hơi thở, tiếng nói… Tất cả dần hòa quyện tạo thành một sự say đắm trong hạnh phúc hội ngộ. Bài thơ kết thúc với sự hòa hợp và thăng hoa của hai tâm hồn tinh khôi. Với cấu tứ độc đáo ấy, bài thơ giống như một câu chuyện kể về sự diễn tiến của cuộc gặp gỡ, vừa thể hiện những bước đi của tình yêu từ chớm nở đến viên thành. Cấu tứ ấy cũng cho ta thấy được những cung bậc cảm xúc mỗi lúc một mãnh liệt của chàng trai đang yêu. Ngôn ngữ thơ rất dung dị, nhịp thơ trầm lắng thiết tha, “Áo trắng” có dịp đưa ta trở về với không gian tình cảm êm đềm thơ mộng
Trong “Áo trắng”, Huy Cận đã thể hiện nghệ thuật xây dựng hình ảnh tài tình của mình qua hình tượng trung tâm của bài thơ là cô gái, qua cái nhìn say đắm của chàng trai. Tất cả các hình ảnh trong bài thơ đều tập trung thể hiện vẻ đẹp lung linh tỏa sáng, tinh khôi thơ mộng của hình tượng trung tâm đó. Hình ảnh “ áo trắng” mở đầu bài thơ đầy thi vị. Màu trắng là biểu tượng của sự tinh khiết, giản dị và tao nhã, màu của sự tinh khôi, trong sáng, là màu sắc đại diện cho lứa tuổi học trò hồn nhiên, vô tư. Cô gái hiện lên với tà áo trắng đơn sơ như tuyệt sắc giai nhân trong lòng chàng trai. Màu trắng ấy khi xuất hiện như làm cô gái tỏa ra ánh sáng rực rỡ mà “nở bừng ánh sáng”.
“ Áo trắng đơn sơ, mộng trắng trong,
Hôm xưa em đến, mắt như lòng
Nở bừng ánh sáng. Em đi đến,
Gót ngọc dồn hương, bước toả hồng.”
Dưới cái nhìn si tình, lãng mạn của chàng trai, cô gái bước đến với sắc áo đơn sơ, thánh thiện một màu trinh trắng, lung linh ánh sáng, những bước đi của cô gái cũng được miêu tả thật đẹp với từng bước đi lãng đãng tỏa hồng với đôi gót ngọc hương.
Khi đến gần hơn, vẻ đẹp của cô gái được miêu tả ở “bàn tay ngón ngón thon”, ở “đôi má nắng hoe tròn”, mái tóc xanh tràn đầy sức sống, như mang cả hơi thở của trời đất, núi non, cả tiếng nói ngọt ngào của người yêu, hứng trọn cả “tiếng lẫn lời”:
“Em đẹp bàn tay ngón ngón thon;
Em duyên đôi má nắng hoe tròn.
“Thon thon” những ngón tay tiên đẹp dịu dàng phải chăng là những nốt nhạc làm nên giai điệu, hòa âm với đôi má hồng nắng hoe tròn và mái tóc bồng bềnh trong gió biếc,làm bừng dậy nơi hồn anh bao nỗi niềm xao xuyến bâng khuâng. Đối diện trước người con gái ấy, anh ngây ngất, nuốt từng tiếng nói, hơi thở của em như một tín đồ say đạo giữa không gian của đất trời tươi sáng với nắng thơ dệt lụa trên tà áo, với từng phiến lá nhỏ phất phới mừng vui nơi thế giới bên ngoài. Những câu thơ như đang khẳng định tình yêu của nhân vật “anh”, nói lên sự hòa quyện của tiếng nói tâm hồn, của hơi thở và ánh nắng. Tất cả như tạo nên một khung cảnh tuyệt tựa như chiếc võng yêu thương ru nhân vật trữ tình trong giấc mơ hạnh phúc.
Thế rồi, bài thơ khép lại bằng hình ảnh “áo trắng” nhưng giờ đây nó đã thăng hoa hơn:
“Đôi lứa thần tiên suốt một ngày.
Em ban hạnh phúc chứa đầy tay.
Dịu dàng áo trắng trong như suối
Toả phất đôi hồn cánh mộng bay.”
Thật vậy, đó không còn là tà áo trắng trong hiện thực, mà dường như đã trở thành đôi cánh của thiên thần, khiến cả đôi hồn cùng bay lên trong một tình yêu thần tiên say đắm. Hai tâm hồn đã gặp nhau, quấn quýt không thôi.
Có thể nói, bài thơ “Áo trắng” là bài ca ca ngợi tình yêu tuổi học trò thật lung linh, thật say đắm nhưng vẫn thật hồn nhiên và trong sáng của Huy Cận. Bằng nghệ thuật xây dựng hình ảnh trung tâm, hình ảnh cô gái hiện lên qua cái nhìn say đắm của chàng trai đã góp phần làm nổi bật vẻ đẹp tinh khôi của cô. Đồng thời với ngôn ngữ giản dị, trong sáng, phù hợp với chủ để bài thơ cũng làm nổi bật vẻ đẹp trong trẻo, thơ mộng của tình yêu tuổi học trò. Thật vậy, những vần thơ đong đầy cảm xúc của những ngày xưa thân ái đã thể hiện được vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ, một trái tim khao khát yêu và được yêu.
Thưởng thức lại bài thơ Áo trắng của nhà thơ Huy Cận, người yêu thơ càng trân trọng tác giả đã nâng niu tâm hồn mộng hoa trinh trắng của tuổi học trò hồn nhiên ở mỗi người. Đó là lúc “Lòng mới nở giữa tay đời ấm áp” (Tựu trường- Huy Cận). Bài thơ tựa như một viên ngọc thơ xinh xắn trong tập “Lửa thiêng” của Huy Cận, ra đời cách nay ngót bảy thập kỷ mà chất lửa của nó vẫn còn thiêng!
