Phân tích những nét tương đồng của hai hình tượng sóng và em thể hiện trong đoạn thơ sau
Dữ dội và dịu êm
…
Cả trong mơ còn thức”
( “Sóng” – Xuân Quỳnh)
Qua đó hãy nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp của người phụ nữ trong tình yêu?
Bài 3:
Xuân Quỳnh tên khai sinh là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh quê ở La Khê, thành phố Hà Đông tỉnh Hà Tây.Bà có cuộc đời bất hạnh, luôn khao khát tình yêu mái ấm gia đình và tình mẫu tử. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng nói của người phụ nữ giàu yêu thương, khát khao hạnh phúc đời thường, bịnh dị nhiều âu lo, day dứt, trăn trở trong tình yêu. Đặc biệt được thể hiện rõ nét ở bài thơ “ Sóng”, tác giả đã thể hiện thành công về vẻ đẹp của người phụ nữ trong tình yêu qua năm khổ thơ đầu:
“ Dữ dội và dịu êm
….
Cả trong mơ còn thức”.
Khi nói về tình yêu Xuân Quỳnh đã biểu đạt qua hình ảnh sóng một cách vô cùng độc đáo.
Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
Những cung bậc phong phú, trạng thái đối cực phức tạp, đầy bỉ ẩn và nghịch lý. Sự đối lập trong một chính thể thống nhất, sóng dữ dội , ồn ào rồi lại trở về lặng lẽ, dịu êm. Điểm dịu êm, lặng lẽ là điểm đến là nơi trở về của sóng được thể hiện bằng nhịp điệu chùng xuống tiếng thơ cuối của mỗi lời thơ.Đúng như vậy, những khi bão tố, biển động thì song trào lên một cách giận dữ, ồn ào như muốn nghiền nát cả bờ.Nhưng những lúc trời yên biển lặng thì song rì rào, êm dịu, lặng lẽ. Hai tính chất này của sóng cũng chính là hai tính cách đối lập trong tình yêu, tình yêu cũng như song có lúc cháy bỏng, mãnh liệt , ồn ào nhưng cũng có lúc dịu êm, lặng lẽ, mơ màng đi vào chiều sâu của nỗi nhớ, sự chờ đợi.
“ Sóng không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”
Sóng nhận ra những cảm xúc của lòng mình. Vì thế, con sóng đi tìm cho mình những phạm vi lớn hơn, khao khát vươn ra những giới hạn chật chội, tìm đến cho mình những điều lớn lao, bao dung, khoáng đạt. Những con song thật mạnh mẽ và bản lĩnh. Tác giả mượn nét tính cách của sóng để nói lên những cung bậc trạng thái và khát khao của người con gái khi yêu. Khi yêu người con gái cũng như sóng luôn muốn tìm đến một tình yêu đích thực. Đó cũng chính là bản lĩnh mạnh mẽ, sự táo bạo của người phụ nữ trong tình yêu. Vẫn dữ dội và dịu êm và ồn ào và lặng lẽ và mãi mãi sóng vẫn vỗ vào bờ và muôn đời tình yêu vẫn là tình cảm mà con người khát khao nhất.
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
Xuân Quỳnh với những trải nghiệm của chính cuộc đời mình đã thể hiện rõ vẻ đẹp tình yêu của cuộc đời, có lẽ đẹp nhất của mỗi người chính là tình yêu của tuổi trẻ. Vì vậy, Xuân Quỳnh thường thốt lên rằng:
“ Có những khi vô cớ
Sóng ào ạt xô bờ
Bởi tình yêu muôn thuở
Có bao giờ đứng yên”.
Hai khổ thơ tác giả đã thể hiện nghệ thuật với hình ảnh ẩn dụ: sóng – người con gái khi yêu, sự nhân hóa đối lập liên tưởng: con sóng ngày xưa – con sóng ngày nay”. Để tâm hồn người phụ nữ khi yêu hiện lên thật đẹp, không chấp nhận sự tầm thường nhỏ hẹp, cam chịu mà hướng tới những điều lớn lao, cao cả của một tâm hồn đồng điệu. Một khao khát bất diệt, vĩnh hằng của tình yêu và một quan niệm mới mẻ về tình yêu của người phụ nữ trong thời đại mới.
Trong tình yêu người con gái thường có những câu hỏi , trăn trở thể hiện qua khổ thơ 3 và 4:
Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau
Những người yêu nhau luôn cố gắng đi tìm căn nguyên của tình yêu. Xuân Quỳnh cũng không ngoại lệ.. Đi tìm căn nguyên của tình yêu ấy, đi tìm khởi nguồn của những con sóng.Khởi nguồn của sóng có thể sẽ tìm ra nhưng khởi nguồn của tình yêu mãi mãi là điều bí mật. Xuân Quỳnh đã và đang yêu nhưng cũng chỉ biết lắc đầu rất phụ nữ “ em cũng không biết nữa?” đọc câu thơ chứa đựng trong đó sự ngây thơ, bối rối và cả bất lực của người con gái.
Khổ năm, tình yêu muôn đời vẫn vậy, vẫn sống động, sóng vẫn muốn vỗ suốt hai chiều không gian và thời gian:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Tình yêu cũng như những con sóng, người ta chỉ nhìn thấy những con sóng trên mặt nước, ngày đêm vỗ vào bờ nhưng sóng biển không chỉ có những con sóng hiện hữu mà chúng ta nhìn thấy mà còn có những con sóng âm ỉ dưới lòng đại dương, âm thầm và mãnh liệt. Cũng như sóng, tình yêu của người phụ nữ không hcir được nhìn thấy qua vẻ bề ngoài mà còn là tận đáy sâu trong tâm hồn của người phụ nữ đang yêu.Xuân Quỳnh khéo léo dung phép nhân hóa để khẳng định dù con sóng trên mặt nước hay dưới lòng sâu thì vẫn luôn nhớ bờ, thao thức ngày đêm không ngủ.
“ Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được”
Con sóng ngày đêm không ngủ bởi nỗi nhớ bờ hay chính là nỗi nhớ rạo rực, da diết của người con gái khi yêu. Nỗi nhớ ấy chiếm cả không gian và thời gian và cả trong giấc mơ.
“ Lòng am nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Tình yêu luôn đồng hành với nỗi nhớ như tương tư, là căn bệnh phổ biến với tất cả những người đang yêu. Nguyễn Bính đã từng viết:
“ Nắng mưa là bệnh của trời
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng”
Trong tình yêu không chỉ không thể tìm ra ngọn nguồn của tình yêu mà nhiều khi có những điều phi lí của cuộc sống lại trở nên có lí trong tình yêu. Ngay cả trong giấc mơ mà vẫn còn thức để nhớ đến anh. Nhớ cả trong mơ cũng như khi còn thức, nỗi nhớ không chỉ chiếm lĩnh ý thức mà còn thấm sâu vào cả tiềm thức, nó không bao giờ lắng xuống mà luôn trào dâng mãnh liệt, quay quắt không nguôi.
Đoạn thơ trên đã thể hiện vẻ đẹp của người con gái khi yêu không chỉ táo bạo, mãnh liệt, dám thổ lộ , dám bày tỏ, khát khao tình yêu mãnh liệt mà còn mang trong mình vẻ đẹp truyền thống của người con gái thủy chung, nghĩa tình. Nỗi nhớ niềm thương của người con gái trong bài thơ “ Sóng” được Xuân Quỳnh diễn tả thật cảm động và đầy nghệ thuật. Nỗi nhớ ấy bao luôn cả không gian bao la, chiếm cả tầng sâu, bề mặt của tâm hồn và khắc khoải da diết trong không gian và thời gian.
Khép lại hình tượng sóng và em trong bài thơ “ Sóng” của Xuân Quỳnh với thể thơ năm chữ, cách ngắt nhịp theo vần độc đáo đã tạo nên vẻ đẹp của người con gái trong tình yêu. Tình yêu ấy thể hiện thật mãnh liệt nhưng cũng đầy lòng thủy chung. Đó chính là nét đẹp của người phụ nữ Việt Nam được Xuân Quỳnh thể hiện đầy dấu ấn riêng.
Xem thêm : Những bài văn mẫu phân tích bài Sóng của Xuân Quỳnh : Sóng
