Cảnh cho chữ trong Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân

Văn mẫu lớp 11

Đề bài

Có ý kiến cho rằng cảnh cho chữ trong truyện ngắn “Chữ Người Tử Tù” là một cảnh tượng xưa nay chưa từng có. Anh chị hãy phân tích cảnh cho chữ trong truyện ngắn “Chữ Người Tử Tù” để làm sáng tỏ ý kiến trên

Bài làm.

Giữa những bộn bề phức tạp của buổi chợ phiên văn chương, giữa những náo nhiệt đông đúc của gian hàng lãng mạng. Nguyễn Tuân được nhận ra là một chủ cửa hàng cá đặc biệt với chất ngông đầy mới mẻ và cá tính, độc đáo của mình Nguyễn Tuân đã đưa người đọc phiêu du vào cuộc hành trình đi tìm cái đẹp ở một thời vang bóng. Tiêu biểu cho cuộc hành trình gian truân, vất vả đó là tác phẩm “Chữ người tử tù”. Đi sâu vào khám phá tác phẩm người đọc sẽ không khỏi ấn tượng trước cảnh cho chữ ở cuối truyện, nhận xét về tình huống này có ý kiến cho rằng cảnh cho chữ trong truyện ngắn Chữ Người Tử Tù là “một cảnh tượng xưa nay chưa từng có”.

Quả không sai khi nói rằng sản phẩm văn học chỉ được khai sinh ra khi nó là kết quả nhào nặn từ đời sống, nếu sáng tác của văn học chỉ hoàn toàn là sản phẩm của sự hư cấu và tưởng tượng mà không mong hơi thở đời sống thì sẽ không truyền được cảm xúc đến với bạn đọc. Văn học bao giờ cũng là chuyện cuộc đời, mang trong mình sứ mệnh cao cả của một nhà văn khi sáng tạo nghệ thuật Nguyễn Tuân đã không ngừng tìm tòi, sáng tạo và ông đã khẳng định được vị thế của mình trong nền văn học Việt Nam hiện đại, đồng thời tìm ra cho mình một phong cách hoàn toàn khác so với những nhà văn cùng thời. Ông luôn khát khao đi tìm cái đẹp với một niềm tin bất diệt, cái đẹp bao giờ cũng có sức cảm hóa đối với cái xấu và cái ác. Đọc Chữ Người Tử Tù ta sẽ thấy rõ được điều đó, đây là một trong 11 chuyện in trong tập “vang bóng một thời”, lúc đầu tác phẩm có tên là “dòng chữ cuối cùng” in trong tạp chí Tao Đàn năm 1938, sau đó đổi thành “Chữ Người Tử Tù” in trong tập “vang bóng một thời” xuất bản năm 1940.

Chữ Người Tử Tù, xoay quanh cuộc gặp gỡ éo le giữa Huấn Cao và viện quản ngục. Tuy xét trên bình diện xã hội, họ hoàn toàn trái ngược nhau, nhưng xét trên bình diện nghệ thuật họ lại là những chi ân, tri kỷ, giữa họ có những mối liên hệ khăng khít, một bên là say mê cái đẹp viên quản ngục và một bên là người ban cái đẹp. Đặc biệt tình huống cho chữ ở cuối truyện đã trở thành một tình huống độc đáo, đặc sắc để đưa cái tài, cái đẹp lên ngôi đồng thời làm sáng ngời vẻ đẹp của Huấn Cao.

Nhận xét về cảnh cho chữ ở cuối truyện có ý kiến cho rằng “đây là một cảnh tượng xưa nay chưa từng có”, cảnh tượng “xưa nay chưa từng có” tiếc là cảnh tượng hiếm gặp hiếm xảy ra và trong truyện ngắn này cảnh cho chữ thực sự là một cảnh tượng như vậy. Ý kiến trên đã một lần nữa khẳng định được sự khéo léo của nghệ thuật, trong việc tạo dựng tình huống truyện và khẳng định được sự hấp dẫn không bị thời gian vùi lấp của Chữ Người Tử Tù nói chung và cảnh cho chữ nói riêng.

Cảnh tượng cho chữ được nhà văn Nguyễn Tuân miêu tả đầy đủ, chi tiết từ không gian, thời gian, đến địa điểm vào lúc nửa đêm khi trại giam tỉnh sơn chỉ còn đọng lại tiếng mõ trên võng canh, tại một buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất đầy phân dán đang diễn ra cảnh cho chữ xưa nay chưa từng có. Người cho chữ là kẻ tử tù cổ đeo gông, chân vướng xiềng, con người nhận chứ là viên quản ngục, người đại diện cho chính quyền phong kiến. Gọi là cảnh tượng xưa nay chưa từng có, với việc cho chữ là một việc làm thanh cao thường diễn ra ở nơi trang trọng như thư phòng sạch sẽ, người cho chữ phải là nghệ nhân ở trong tâm thế ung dung thoải mái. Nhưng trong truyện ngắn này thì hoàn toàn đối lập, vì cảm động trước tấm lòng của viên quản ngục mà Huấn Cao đã bằng lòng dành đêm cuối cùng của cuộc đời để viết những dòng chữ cuối cùng cho một tấm lòng tri kỷ, trong thiên hạ. Dù biết mình sắp chết, nhưng Huấn Cao vẫn cho ra đời những nét chữ vuông vắn, tươi tắn, trong tư thế thoải mái, tự tại, còn viên quản ngục thì khúm núm, run run, sợ sệt cất những đồng kẽm đánh dấu ô. Đến đây trật tự kỷ cương đã bị đảo ngược, tù nhân trở thành người ban phát cái đẹp và răn dạy quản ngục, quản ngục thì khúm núm với lạy tù nhân.

Cảnh cho chữ ở cuối truyện chắc hẳn đã để lại trong lòng bạn đọc ít nhiều những suy ngẫm, Huấn Cao trong lúc cận kề cái chết, vẫn cho ra đời một tác phẩm nghệ thuật, đó là những nét chữ mềm mại, cứng cáp thể hiện hoài bão tung hoành của một đời người. Đó cũng chính là sự ký thác của ông dành cho hậu thế, cảnh cho chữ ở cuối truyện đã một lần nữa khẳng định cái đẹp, cái thiện luôn chiến thắng cái xấu, cái ác, mà ta thấy rằng dù có những người phải sống trong cái xấu, cái ác vẫn luôn hướng về cái thiên lương. Đó là niềm tin sắt đá của Nguyễn Tuân vào con người, với cảnh cho chữ ở cuối truyện Nguyễn Tuân không làm Huấn Cao chết đi mà đã đưa nhân vật vào cõi bất tử.

Bằng sự sáng tạo độc đáo, đặt nhân vật vào tình huống éo le, Nguyễn Tuân đã đưa hai con người, ở hai địa vị trái ngược nhau vào một điểm chung đó là sự say mê cái đẹp. Cảnh cho chữ ở cuối truyện thực sự là một cảnh tượng xưa nay chưa từng có, đi sâu vào tình huống này ta thấy được rằng, đến đây viên quản ngục và Huấn Cao đã hòa làm một, để cho cái đẹp lên ngôi. Cảnh cho chữ thật sự là ngọn đuốc rực rỡ, thắp sáng cả thiên truyện “Chữ người tử tù”.

Với nghệ thuật  xây dựng tình huống truyện độc đáo, ngôn từ sắc sảo, góc cạnh, câu văn giàu hình ảnh, Nguyễn Tuân đã làm nổi bật lên cảnh tượng cho chữ “một cảnh tượng xưa nay chưa từng có”. Để khẳng định sức mạnh, có thể chiến thắng cái xấu, cái ác, cảm hóa con người của cái tài, cái đẹp, cái thiên lương.

Tác phẩm đã kết thúc nhưng vẫn còn đó những nét chữ vuông vắn, tươi tắn hội tụ sự tài hoa, bất khuất của Huấn Cao. Đó là những nỗi niềm kí thác dành cho hậu thế, thông qua cảnh tượng cho chữ Nguyễn Tuân đã làm nổi bật lên vẻ đẹp của Huấn Cao và viện quản ngục. Có lẽ đây chính là lý do “Chữ Người Tử Tù” trở thành mốc son chói lọi trên nền vàng úa của vang bóng một thời./.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *