Đề thi thử THPT Quốc gia môn văn số 5:chiếc thuyền ngoài xa

– Nhưng một ngày nào đó không xa, bạn sẽ trở nên cũ kỹ và bị loại bỏ.Thế hệ trẻ nếu không chịu học hỏi, tìm tòi, đổi mới mình, nếu không ngừng cống hiến, sáng tạo….thì sẽ trở thành những con người cũ kĩ, lạc hậu, dư thừa và cuối cùng là bị đào thải bởi xã hội, bởi những lớp người đi sau.

Như vậy, ý kiến của Steve Jobs đã nhấn mạnh vào ưu thế, đặc điểm của thế hệ trẻ và quan trọng hơn là nhắc nhở họ về trách nhiệm, sứ mệnh của mình.

* Giải thích:

Sống cuộc đời của một ai khác: sống phụ thuộc, trông chờ, dựa dẫm vào người khác, bị người khác chi phối, ảnh hưởng, tác động theo nghĩa tiêu cực,  không có lập trường, chủ kiến cá nhân,…

=> Mỗi cá nhân cần biết sống tự chủ, sống là chính mình.

* Bàn luận:

– Thời gian cuộc đời của mỗi cá nhân là hữu hạn. Hãy để cho sự tồn tại hữu hạn về mặt thời gian sống của mình trở thành có ý nghĩa về chất lượng sống bằng cách tự phấn đấu, nỗ lực theo đuổi đam mê, tạo nên thành quả cho cá nhân,…

– Khi sống là chính mình, mỗi cá nhân sẽ có nội lực tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám dấn thân, dũng cảm đương đầu với trở ngại, sống chủ động, tự tin và hứa hẹn đạt được những thành công.

– Việc “sống cuộc đời của một ai khác” chỉ khiến cho cuộc sống của mỗi cá nhân trở nên bị động, phụ thuộc, vô nghĩa vô danh.

* Mở rộng

– Phân biệt giữa sống tự chủ, sống là chính mình khác với chủ nghĩa cá nhân cực đoan. Mỗi cá nhân cần sự tự chủ, sống là chính mình song cũng cần biết hòa đồng, tôn trọng, tiếp thu và học hỏi người khác.

* Liên hệ, rút ra bài học chân thành, thiết thực cho bản thân (với tư cách là một công dân trẻ tuổi, sắp có bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời)

Có đủ 03 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. Mở bài nêu vấn đề nghị luận; Thân bài triển khai vấn đề nghị luận thành nhiều đoạn văn liên kết chặt chẽ với nhau; Kết bài khái quát được vấn đề.

– Những phát hiện về hiện thực đời sống của nhân vật Phùng, tâm trạng và nhận thức của Phùng trong đoạn kết thúc truyện.

– Liên hệ với tâm trạng của thị Nở trong đoạn kết thúc truyện ngắn Chí Phèo.

– Nhận xét về giá trị hiện thực của hai tác phẩm

* Phân tích những phát hiện về hiện thực đời sống của nhân vật Phùng

– Phát hiện về cảnh thiên nhiên “đắt trời cho”:

Sau gần tuần lễ “phục kích” thực hiện nhiệm vụ được giao, Phùng đã tìm được một cảnh ưng ý. Trước mắt Phùng, thiên nhiên hiện ra với vẻ đẹp toàn bích.Tâm hồn nghệ sĩ đã xuất hiện những rung cảm mãnh liệt tưởng như đã phát hiện ra chân lý của sự toàn thiện, toàn mỹ.

=> Ý nghĩa: Hiện thực đời sống tạo nên cái đẹp cho nghệ thuật, là đối tượng của nghệ thuật.

– Phát hiện về cảnh đời đen tối của gia đình hàng chài:

Phùng chứng kiến cảnh lão đàn ông đánh vợ một cách tàn bạo, người vợ thì nhẫn nhục chịu đựng. Thằng Phác – đứa con trai vì muốn bảo vệ mẹ đã lao vào đánh bố. Cảnh tượng này Phùng còn được chứng kiến thêm lần thứ hai. Chứng kiến nghịch cảnh bất công, ngang trái, Phùng cảm thấy kinh ngạc

=> Ý nghĩa: Hiện thực cuộc sống chứa đầy nghịch lí với những mảng sáng – tối, xấu – đẹp, thiện – ác…cùng tồn tại. Con người cần có cái nhìn đa diện đa chiều để phát hiện ra sự thật cuộc đời đằng sau hình thức bề ngoài.

– Phát hiện ở Tòa án huyện:

Trước lòng tốt của Phùng và Đẩu, người đàn bà lại van xin không bỏ chồng và kể câu chuyện đời éo le, bi kịch của mình. Phùng cảm thấy căn phòng trở nên ngột ngạt vàvỡ lẽ thêm nhiều nhận thức về cuộc sống.

=> Ý nghĩa: Cái đẹp của hiện thực cuộc sống nhiều khi bị khuất lấp. Muốn giải quyết vấn đề của cuộc sống nhiều khi không chỉ dựa vào lòng tốt mà cần phải có những giải pháp thiết thực.

– Tâm trạng và nhận thức của Phùng mỗi khi nhìn thấy tấm ảnh ở đoạn kết thúc truyện:

+ Tuy là ảnh đen trắng nhưng Phùng vẫn thấy hiện lên cái màu hồng hồng của sương mai. Màu hồng này là biểu tượng cho chất thơ, vẻ đẹp lãng mạn của cuộc đời.

+ Nếu nhìn kĩ hơn sẽ thấy hình ảnh người đàn bà hàng chài. Đây là hiện thân cho những phận người khốn khó, cho thấy sự ám ảnh, trăn trở của Phùng về hiện thực cuộc đời vẫn còn nhiều lam lũ, khổ đau.

=> Ý nghĩa: mối quan hệ giữa nghệ thuật với cuộc đời. Nghệ thuật chân chính phải luôn gắn bó với cuộc đời.

– Nghệ thuật xây dựng nhân vật:

+ Tình huống truyện nhận thức chứa đầy mâu thuẫn, nghịch lí

+ Sử dụng ngôi kể, xây dựng chi tiết nghệ thuật làm nổi bật suy nghĩ, nhận thức, tâm trạng nhân vật.

0,25

0,5

0,5

0,5

0,5

– Vài nét về nhà văn Nam Cao, xuất xứ tác phẩm Chí Phèo và nhân vật thị Nở (một người phụ nữ xấu xí, dở hơi nhưng có tình người chân thành, cảm động, là người thức tỉnh Chí Phèo và cũng là nguyên nhân đẩy Chí Phèo vào bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người).

– Tâm trạng của thị Nở trong đoạn kết thúc truyện:

+ Hồi tưởng về một Chí Phèo hiền lành, lương thiện.

+ Hình dung về tương lai: nhìn xuống bụng, thoáng thấy một cái lò gạch bỏ không, xa nhà cửa, vắng người qua lại. Hình ảnh cái lò gạch bỏ không tạo nên kết cấu đầu cuối tương ứng. Chí Phèo chết nhưng hiện tượng Chí Phèo vẫn chưa chấm dứt.

0,25

0,5

So sánh:

– Giống nhau: Qua hai đoạn kết thúc sử dụng những biểu tượng nghệ thuật đặc sắc, cả hai tác phẩm đều cho thấy nỗi trăn trở của các nhà văn về hiện thực cuộc sống bi kịch, đau khổ của con người vẫn chưa có hồi kết.

– Khác nhau: Chí Phèo là sự khái quát, phản ánh, lo âu về thân phận người nông dân bị lưu manh hóa, bị cự tuyệt quyền làm người trước Cách mạng tháng Tám 1945. Còn Chiếc thuyền ngoài xa là sự khái quát, phản ánh, trăn trở về thân phận éo le, đầy những mất mát, nghịch lí của con người thời hậu chiến.

– Lý giải: do hoàn cảnh sáng tác, phong cách nghệ thuật, yêu cầu sáng tạo của văn học…

0,25

0,25

0,25