Đề thi học sinh giỏi môn văn : Nhà văn là người thư kí trung thành của thời đại

-Tồn tại: là khái niệm chỉ sự hiện hữu của mỗi người, mỗi vật trong thế giới khách quan.

-Sống: là sự tồn tại theo một cơ chế sinh học, ở đây sống còn là một cách tồn tại có mục đích, có ý nghĩa.

àÝ kiến đưa ra hai lựa chọn: Sống một cách vô nghĩa để duy trì sự hiện hữu hay hiện hữu để tạo nên một cuộc sống có ý nghĩa.

-Có những người sống chỉ để tồn tại:

+Họ sống không có mục đích, không có lý tưởng, để mặc những năm tháng của cuộc đời mình trôi qua một cách vô định.

+Họ sống không có ý nghĩa, không cống hiến gì cho mọi người và cho cuộc đời. Họ sống trong âm thầm và chết đi trong lặng lẽ. Họ sống thu mình và ích kỉ, cá nhân. Lúc sống và cả khi chết đi không để lại dấu ấn gì trên đời hay trong trái tim những người xung quanh. Họ dùng khoảng thời gian trăm năm của đời mình chỉ để tồn tại một cách vô nghĩa.

+ Họ không dám sống là chính mình, không dám làm điều mình mong muốn; cuộc đời họ được người khác lập trình sẵn, họ cứ đi theo lối mòn cho đến điểm kết thúc, họ chấp nhận một cuộc sống tầm thường, sẵn sàng làm thân tầm gửicho qua ngày…

(Học sinh dùng dẫn chứng thực tế để chứng minh)

-Có những người tồn tại để sống:

+ Họ xác định mục tiêu, lý tưởng rõ ràng và dùng cả cuộc đời mình để phấn đấu đạt đến những điều mà họ cho là có ý nghĩa cao đẹp.

+Họ dùng sự tồn tại của mình để học tập, làm việc, giúp đỡ mọi người, cống hiến cho xã hội. Rất nhiều người trong số họ trở nên nổi danh và cũng không ít người chấp nhận vô danh nhưng chắc chắn họ không hề tồn tại vô nghĩa giữa cuộc đời. Họ sống bằng tất cả tình thương dành cho con người và cuộc đời nên họ ghi dấu ấn trong trái tim mọi người dù họ còn tồn tại hay không còn tồn tại nữa.

+Họ dám sống thật với chính, sống như mình mong muốn, dám chọn lối đi riêng, dám đương đầu với thất bại…để tìm thấy ý nghĩa trong sự sống.

(Học sinh dùng dẫn chứng thực tế để chứng minh)

-Đánh giá:

+ Sống để tồn tại là sự tồn tại một cách vô nghĩa, chết ngay trong lúc sống, sống mà không khác gì đã chết.

+ Tồn tại để sống là một cuộc sống có ý nghĩa, dù có chết đi thì vẫn “sống” trong lòng mọi người.

à Con người không nên sống chỉ để tồn tại mà hãy tồn tại để sống. Chỉ như thế thì mới không hoài phí sự sống quý giá của mình. Đời người hữu hạn, nên cần sống sao cho có ý nghĩa nhất.

-Phê phán những người sống chỉ để tồn tại. Điều đó khiến chẳng những khiến họ hoài phí cuộc đời mình mà còn tạo sức ỳ cho xã hội.

-Bài học nhận thức và hành động

+Mỗi người cần có lẽ sống đúng đắn và ý nghĩa để sự sống của mình không chỉ đơn thuần là sự tồn tại.

+ Cần sống “toàn tâm, toàn trí, toàn hồn”; “sống sao cho khỏi xót xa ân hận về những năm tháng đã sống hoài, sống phí”.

Còn nữ văn sĩ Pháp Elsa Trisolet lại cho rằng: “Nhà văn là người cho máu.”

Bằng những trải nghiệm văn học của bản thân, anh/chị hãy bình luận hai ý kiến trên.

–Nhà văn: là chủ thể của quá trình sáng tác; là người sáng tạo ra tác phẩm văn học; nhà văn đóng một vai trò rất quan trọng bởi lẽ không có nhà văn thì không có tác phẩm và đương nhiên cũng không có nền văn học.

–Thư kí của thời đại: ghi chép lại tất cả những gì xảy ra trong hiện thực của thời đại àÝ kiến củaBanlzac khẳng định: nhà văn là người ghi chép lại hiện thực, công việc của nhà văn là phản ánh hiện thực thời đại.

–Cho máu: truyền nhiệt huyết, tình yêu của bản thân đến mọi người. à Ý kiến của Elsa Trisolet nhấn mạnh:  công việc của nhà văn chính là truyền nhiệt huyết và tình yêu đến với con người.

=> Hai ý kiến bổ sung nhau cùng thể hiện hai góc nhìn về công việc của nhà văn.

-Nhà văn là người thư kí trung thành của thời đại

+ Văn học có mối quan hệ chặt chẽ với hiện thực đời sống; bất kì một tác phẩm văn học nào cũng phải xuất phát từ hiện thực; vì vậy nhà văn khi sáng tạo nên tác phẩm phải trung thành với hiện thực, phản ánh hiện thực thời đại mà nhà văn sống và sáng tác.

+Tuy nhiên, nhà văn không bê chép nguyên xi hiện thực mà phản ảnh hiện thực một cách sáng tạo, thông qua lăng kính chủ quan của mình.

(Học sinh dùng dẫn chứng phù hợp để chứng minh)

-Nhà văn là người cho máu:

+Văn học không chỉ phản ảnh thế giới khách quan mà còn thể hiện thế giới chủ quan của người viết. Vì vậy, công việc của nhà văn không chỉ dừng lại ở nhiệm vụ phản ánh hiện thực khách quan của thời đại mà nhà văn còn phải phản ánh thế giới chủ quan, thế giới tình cảm bên trong của bản thân mình nói riêng và của con người nói chung.

+Một trong những tư chất quan trọng hàng đầu của nhà văn giàu tình cảm, nhạy cảm, dễ xúc động. Một trong những giá trị cao đẹp của văn học là nhân đạo hóa con người, hình thành cho con người những suy nghĩ và tình cảm tốt đẹp. Hay nói khác hơn, nhà văn chính là người có “dòng máu nóng” và biết truyền đi nhiệt huyết cùng tình yêu đến với mọi người để hướng con người đến những nhận thức và tình cảm tốt đẹp.

(Học sinh dùng dẫn chứng phù hợp để chứng minh)

-Cả hai quan điểm về nhà văn đều đúng đắn:

+Nhà văn chính là người phản ánh hiện thực một cách chân thực.

+Nhà văn chính là người truyền đi nhiệt huyết và tình cảm tốt đẹp đến mọi người.

àHai ý kiến bổ sung cho nhau, hướng tới ngợi ca lao động sáng tạo của những nhà văn chân chính.

-Hai ý kiến góp phần định hướng cho người sáng tác và người tiếp nhận:

+Đối với người sáng tác:  Mỗi nhà văn cần phải là “người thư kí trung thành của thời đại”, là “người cho máu”; phải nhận thức được thiên chức của mỗi nhà văn để lao động sáng tạo như một nhà văn chân chính.

+Đối với người tiếp nhận: Trân trọng lao động sáng tạo của nhà văn.