Đề thi học sinh giỏi về Chữ người tử tù và Vội Vàng

LỚP: 11

(Đề này có 01 trang, gồm 02 câu)

1

(3.0 điểm)

– Hình ảnh bầu trời và những vì sao: ước mơ, mục tiêu  con người luôn nỗ lực để đạt được trong cuộc đời.

– Tảng đá: những thử thách, khó khăn cần vượt qua để đạt được lí tưởng, mục tiêu.

– Đứng lên tảng đá, cảm thấy gần hơn với bầu trời: vượt qua khó khăn, ta sẽ đến được với thành công một cách dễ dàng.

==> Con người sẽ gặt hái được vinh quang nếu biết nỗ lực vượt qua mọi gian nan, thử thách.

– Khó khăn trong cuộc sống là điều tất yếu, muốn đạt được những dự định, ước mơ phải kiên trì, có nghị lực, quyết tâm để vượt qua.

– Sống cần có hoài bão, ước mơ và có phương hướng để hiện thực hóa ước mơ.

– Phê phán lối sống thiếu ý chí, quen ỷ lại, bi quan.

2

(7.0 điểm)

– “Tác phẩm nghệ thuật nào cũng xây dựng bằng những vật liệu mượn ở thực tại”: hiện thực khách quan chính là nền móng để nhà văn xây dựng tác phẩm của mình. Đó cũng chính là chức năng phản ánh đời sống của nghệ thuật nói chung và văn chương nói riêng.

– “Nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một điều gì mới mẻ”: thông qua việc phản ánh thực tại khách quan, người nghệ sĩ còn gửi gắm tư tưởng, tình cảm và quan điểm nhân sinh tích cực của mình.

==> Bên cạnh chức năng phản ánh hiện thực đời sống, tác phẩm văn chương chân chính còn gửi gắm quan điểm, tư tưởng tiến bộ của người nghệ sĩ.

+ Phản ánh nét đẹp văn hóa truyền thống (nghệ thuật thư pháp) đang dần mai một.

+ Điều mới mẻ Nguyễn Tuân muốn nói:

/ Bất cứ hạng người nào cũng là người nghệ sĩ trong chính lĩnh vực của mình.

. Kẻ tử tù có tâm hồn nghệ sĩ vì ở con người đó hội tụ cả tài hoa và thiên lương trong sáng (Huấn Cao).

. Viên coi ngục cũng là một tâm hồn nghệ sĩ khi có tình yêu thiết tha cái đẹp và nhân cách đáng trọng (quản ngục).

/ Niềm tin bất diệt vào khả năng cảm hóa con người của cái đẹp (thái độ của quản ngục trong cảnh cho chữ).

+ Những điều mới mẻ được Nguyễn Tuân nói qua:

/ Tạo dựng tình huống truyện độc đáo, đặc sắc (cuộc gặp gỡ éo le, oái oăm giữa Huấn Cao và quản ngục).

/ Sử dụng thành công thủ pháp đối lập, tương phản.

/ Bút pháp xây dựng nhân vật lãng mạn.

/ Ngôn ngữ góc cạnh, giàu hình ảnh, có tính tạo hình, vừa cổ kính, vừa hiện đại.

==> Cách tiếp cận cuộc sống và con người dưới góc nhìn văn hóa, thẩm mĩ ==> Lòng yêu nước thầm kín của người nghệ sĩ  suốt đời đi tìm cái đẹp.

+ Phản ánh hiện thực cuộc sống trần gian.

+ Điều mới mẻ Xuân Diệu muốn nói:

/ Quan niệm về cái đẹp:

. Đẹp nhất trong cảm nhận của Xuân Diệu là cuộc sống trần gian.

. Con người là chuẩn mực của mọi vẻ đẹp.

/  Quan niệm về thời gian:

. Thời gian một đi không trở lại.

. Trong cái tồn tại đã có cái mất đi, trong cái thắm tươi đã có sự phai tàn, rơi rụng.

/ Khát vọng sống tích cực – sống vội vàng:

. Đoạt quyền tạo hóa.

. Chạy đua với thời gian, tranh thủ sống.

+ Những điều mới mẻ được Xuân Diệu nói qua:

/  Sáng tạo từ ngữ, hình ảnh giàu giá trị biểu cảm.

/  Nhịp thơ linh hoạt của thể thơ tự do.

/ Các biện pháp tu từ (liệt kê, so sánh, điệp từ, lặp cấu trúc cú pháp…)

==> Quan niệm nhân sinh tích cực của một “nhà thơ mới nhất” ==> Lòng yêu đời, yêu cuộc sống của một tâm hồn muốn vươn tới cõi vô biên.

– Đề cập đến nội dung có tính chất đặc trưng của tác phẩm văn học, ý kiến trên đã đem đến một hướng tiếp cận tác phẩm đúng đắn và sâu sắc cho người đọc.

– Vốn sống phong phú, tình cảm chân thành, tư tưởng đúng đắn là những yếu tố đem đến cho tác phẩm một sức sống lâu bền.