Truyện Hạ đỏ, Nguyễn Nhật Ánh, Đề đọc hiểu, phân tích, đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật

(%)

(phút)

( %)

(phút)

(%)

(phút)

(%)

(phút)

câu hỏi

50

50

– Xác định được phương thức biểu đạt, thể loại của văn bản.

– Nhận biết được các biện pháp tu từ, các hình ảnh, thể thơ,… của văn bản.

– Xác định được đề tài, các sự việc, chi tiết tiêu biểu, nhân vật,… trong văn bản.

– Nhận biết được ngôi kể, đặc điểm của lời kể trong truyện; sự thay đổi ngôi kể trong một văn bản.

Thông hiểu:

– Hiểu được nội dung bao quát, tư tưởng chủ đạo của văn bản.

– Hiểu được ý nghĩa của sự việc chi tiết tiêu biểu trong văn bản

– Hiểu được đặc sắc về nghệ thuật của văn bản: ngôi kể, điểm nhìn, lời người kể chuyện; ngôn ngữ, hình ảnh, các biện pháp tu từ…

– Giải thích được ý nghĩa, hiệu quả nghệ thuật của từ trong ngữ cảnh; tác dụng của các biện pháp tu từ trong văn bản.

Vận dụng:

– Nhận xét, đánh giá được giá trị của các yếu tố nội dung, hình thức trong văn bản.

– Rút ra được thông điệp, bài học cho bản thân từ nội dung văn bản.

– Thể hiện được thái độ đồng tình/không đồng tình hay đồng tình một phần với quan điểm tác giả.

Viết bài văn nghị văn học.

Lưu ý:

– Chú thích về tác giả và xuất xứ văn bản trích ở đề.

– Xác định được kiểu bài

– Xác định được cách thức trình bày bài văn.

 Thông hiểu:

– Phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của văn bản truyện: Cách xây dựng tình huống truyện, miêu tả nhân vật, sử sụng ngôi kể, điểm nhìn, lời của người kể chuyện, đối thoại, độc thoại của nhân vật,..

 Vận dụng:

– Vận dụng những kỹ năng tạo lập văn bản, kiến thức của bản thân về những trải nghiệm văn học để viết được bài văn nghị luận văn học hoàn chỉnh đáp ứng yêu cầu của để.

 Vận dụng cao:

– Huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của văn bản mà đề yêu cầu.

– Lời văn sinh động, giàu cảm xúc, có giọng điệu riêng.

Hướng dẫn chấm:

– Học sinh trả lời chính xác như đáp án được 1 điểm.

– Học sinh  trả lời sai đáp án không cho điểm.

Hướng dẫn chấm:

– Học sinh trả lời chính xác như đáp án được 1 điểm.

– Học sinh  trả lời được ½ đáp án được 0.5 điểm

– Hôc sinh trả lời sai đáp án không cho điểm.

Hướng dẫn chấm:

– Học sinh trả lời chính xác như đáp án hoặc có cách diễn đạt khác  được 1 điểm.

– Học sinh  trả lời được ½ đáp án  được 0.5 điểm

– Hôc sinh trả lời sai đáp án không cho điểm.

–  Tác dụng:

+ Hình thức: Tạo tính sinh động, làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu văn, đoạn văn.

+ Nội dung: Làm rõ, cụ thể hóa sự mệt nhọc, vất vả của nhân vật tôi vì phải học hành để thi cử năm cuối cấp.

Hướng dẫn chấm:

– Học sinh trả lời chính xác như đáp án với 2 tác dụng được 1 điểm.

– Học sinh  trả lời được 1 tác dụng trong đáp án được 0.5 điểm

– Học sinh trả lời sai đáp án không cho điểm.

+ Chăm chỉ, nỗ lực học tập để đạt được những điều mình mong muốn và vượt qua giới hạn của bản thân;

+ Biết yêu thương, trân trọng tình cảm gia đình;

+ Trân trọng những kí ức, kỉ niệm đẹp trong cuộc đời.

Hướng dẫn chấm:

– Học sinh trả lời chính xác như đáp án với 2/3 phẩm chất được 1 điểm.

– Học sinh  trả lời được 1 phẩm chất trong đáp án được 0.5 điểm.

– Học  sinh trả lời sai đáp án không cho điểm.

 đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức

nghệ thuật của văn bản truyện trên phần Đọc – hiểu.

– Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề.

– Về chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật

của văn bản.

1. Mở bài:

– Giới thiệu tác giả NNA, truyện dài “Hạ đỏ” và đoạn trích trong đề bài.

– Khái quát chủ đề, nghệ thuật của văn bản để dẫn đề vào bài.

2. Thân bài:

a. Khái quát chung về đoạn trích:

– Vị trí, nội dung chính.

b. Phân tích, đánh giá những nét đặc sắc về nội dung – chủ đề:

– Đoạn trích là những ký ức trong trẻo thuần khiết và tràn ngập yêu thương trìu mến của nhân vật tôi khi nhớ về tuổi thơ:

+ Đó là tình cảm gia đình với sự ân cần, chăm chút của người mẹ: “nấu canh bí đỏ cho tôi ăn, xót xa trước thân hình còm nhom của tôi, căn dặn tôi ăn ngủ sau kì thi…”, là sự quan tâm, nhắc nhở, động viên của người cha: “lo lắng tôi học hành không đến nơi đến chốn, hứa sẽ mua cho con một chiếc xe đạp khi tôi đạt kết quả cao trong kì thi”

+ Đó là kỉ niệm mùa thi với sự nỗ lực cố gắng vượt qua chính mình của nhân vật tôi.

+ Đó còn là nỗi sợ hãi và vui mừng trước cơn ác mộng về món canh bí đỏ của mẹ…

è Chủ đề: Kỉ niệm về kí ức tuổi thơ bên người thân

è Thông điệp: Luôn cố gắng nỗ lực vượt qua bản thân và biết trân trọng, nâng niu tình cảm gia đình.

c. Phân tích một số đặc sắc về hình thức nghệ thuật

–  Người kể chuyện, ngôi kể và điểm nhìn trần thuật: Người kể chuyện ở ngôi thứ nhất, xưng tôi, là nhân vật trực tiếp tham gia vào câu chuyện.

à Điều này làm tăng độ tin cậy, giúp cho người kể có thể trực tiếp bộc lộ cảm xúc và những suy ngẫm của mình.

– Sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm. Làm cho câu chuyện được nhân vật tôi tái hiện một cách chân thực, sinh động và chứa chan tình cảm với tuổi thơ.

– Cách xây dựng câu chuyện thông qua ngôn ngữ kể chuyện:

+ Có sự đan xen giữa lời kể và những suy tư của người kể tạo nên chiều sâu, khơi gợi trong lòng người đọc nhiều cảm xúc, để lại ấn tượng sâu đậm.

+ Có sự kết hợp giữa lời của người kể (ngôi thứ 1) và lời của các nhân vật khác như: lời của mẹ, lời của ba làm cho câu chuyện được kể lại một cách sống động nhất.

+ Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị với những kí ức trong trẻo của tuổi thơ.

–  Xây dựng nhân vật: Miêu tả tinh tế, chân thật những cảm xúc trong sáng, hồn nhiên của nhân vật “tôi” khi nhớ về kí ức tuổi thơ với tính cách và giọng điệu rất đặc biệt: “Khuya lơ khuya lắc, bông phèn, thân hình còm nhom…”

d. Tiểu kết:

– Những hình thức nghệ thuật đặc sắc trên đây đã góp phần  làm rõ chủ đề của đoạn truyện.

0,5

0,5

1,0

1,5

0,5

– Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn truyện/ văn bản

– Bài học, liên hệ bản thân thông qua đoạn truyện/văn bản.

0.5