Đề nguồn thi HSG duyên hải Bắc Bộ Ngữ văn 10 năm 2019 – Chuyên Lê Quý Đôn Quảng Trị

Đề thi khối 10

HỘI CÁC TRƯỜNG THPT CHUYÊN

KHU VỰC DUYÊN HẢI VÀ ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ

TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN QUẢNG TRỊ

 

ĐỀ THI ĐỀ XUẤT

ĐỀ THI MÔN NGỮ VĂN LỚP 10

Thời gian làm bài:180 phút

(Đề thi gồm có 01 trang)

 

 

 

Câu 1 (8,0 điểm):

Triết gia người Anh Fransis Bacon cho rằng: “Tri thức là sức mạnh” còn nhà khoa học của thế kỉ Albert Einstein lại khẳng định: “Trí tưởng tượng quan trọng hơn tri thức”.

Hãy trình bày suy nghĩ của anh/chị về hai nhận định trên.

 

Câu 2 (12,0điểm):

Bàn về văn học, nhà  thơ Thanh Thảo cho rằng:

Văn chương giúp ta trải nghiệm cuộc sống ở những tầng mức và những chiều sâu đáng kinh ngạc. Nó giúp con người sống “ra người” hơn, sống tốt hơn.

(Theo Nhà văn nói về môn VănVăn học và tuổi trẻ – NXB GD, 2015)

Bằng trải nghiệm văn học, anh chị hãy bình luận và làm sáng tỏ ý kiến trên.

 

————— Hết —————

 

HỘI CÁC TRƯỜNG THPT CHUYÊN

KHU VỰC DUYÊN HẢI VÀ ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ

TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN QUẢNG TRỊ

 

HƯỚNG DẪN CHẤM

ĐỀ THI MÔN NGỮ VĂN LỚP 10

Thời gian làm bài:180 phút

(Đề thi gồm có 01 trang)

 

 

 

  1. Yêu cầu chung
  2. Có kiến thức văn học và xã hội đúng đắn, sâu rộng; kĩ năng làm văn tốt: bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, diễn đạt trong sáng, giàu hình ảnh và sức biểu cảm, ít mắc lỗi chính tả.
  3. Hướng dẫn chấm chỉ nêu những nội dung cơ bản, có tính định hướng, định tính chứ không định lượng. Giám khảo cần hết sức linh hoạt khi vận dụng. Cần đánh giá bài làm của thí sinh trong tính chỉnh thể; trân trọng những bài có ý kiến và giọng điệu riêng. Chấp nhận các cách kiến giải khác nhau, kể cả không có trong hướng dẫn chấm, miễn là hợp lí và có sức thuyết phục.
  4. Tổng điểm toàn bài là 20,0 điểm, cho lẻ đến 0,5 điểm.
  5. Yêu cầu cụ thể
Câu Ý Nội dung Điểm
I 1 Giải thích 2,0
  Câu nói của Bacon:

–     Tri thức: Những hiểu biết, kiến thức có hệ thống về sự vật, hiện tượng tự nhiên hoặc xã hội. Những hiểu biết, kiến thức này thường đã được chứng minh, được cộng đồng thừa nhận.

–     Sức mạnh: khả năng để thực hiện một việc gì đó.

=> Câu nói của Bacon khẳng định vai trò, tầm quan trọng của hiểu biết, kiến thức.

 
  Câu nói của Albert Einstein:

Trí tưởng tưởng: là khả năng tạo ra trong trí óc hình ảnh những cái chưa có hoặc không có trong đời sống. Trí tưởng tượng của con người rất phong phú, không cần tuân theo quy tắc, đường mòn và không cần đảm bảo tính chính xác.

=> Câu nói của Albert Einstein có kết cấu so sánh, trong đó nhấn mạnh vai trò của trí tưởng tượng.

 
2 Bình luận, chứng minh 4,0
  2.1. Câu nói của Bacon là một ý kiến đúng đắn, sâu sắc:

–     Tri thức giúp mỗi con người lý giải được các hiện tượng khi đối diện với tự nhiên, xã hội, khám phá tìm ra các quy luật cuộc sống, nâng cao chất lượng lao động sản xuất … do đó giúp con người có thể tồn tại, phát triển.

–     Tri thức giúp cho chúng ta có thể thực hiện những ước mơ, hoài bão của bản thân; giúp chúng ta tự tin khi đối diện với những khó khăn.

–     Ngược lại, không có tri thức hoặc không chịu tích lũy tri thức sẽ khiến cho con người trở nên lạc hậu, gặp khó khăn, thất bại trong cuộc sống.

1,5
    2.2. Câu nói của Albert Einstein cũng hoàn toàn có lý, thuyết phục:

–     Trí tưởng tượng là tiền đề của tri thức. Trí tưởng tượng sẽ tạo nên hình ảnh, giá trị chưa có, nó kích thích khả năng khám phá, nghiên cứu của con người, từ đó tạo ra những kiến thức mới.

–     Trí tưởng tượng là khởi nguồn của mọi sự sáng tạo – điều tối quan trọng đối với tư duy.

1,5
  2.3. Hai ý kiến trên không phủ định mà bổ sung cho nhau:

–     Hai ý kiến đều cho thấy các nấc thang để đi đến chân lý của loài người.

–     Nếu có tri thức mà không có tưởng tưởng thì sẽ dễ tạo thành những lối mòn tư duy, trói buộc khả năng sáng tạo của con người. Ngược lại có tưởng tượng mà không có tri thức thì dễ trở thành viển vông, hão huyền, xa rời thực tế.

1,0
3 Mở rộng, nâng cao vấn đề 2,0
  –     Bài học về nhận thức: cần nhận thức rõ cả tri thức và trí tưởng tượng đều rất quan trọng đối với nhân loại cũng như trong cuộc sống của mỗi một con người. Cần đồng thời tích lũy tri thức cũng như phát triển năng lực tưởng tượng. Cần trân trọng những thành quả từ tri thức và tưởng tượng của người khác.

–     Liên hệ với khả năng tiếp nhận tri thức và phát triển óc tưởng tượng của người Việt Nam đặc biệt là thế hệ trẻ.

 
II 1 Giải thích 2,0
  –     Văn chương giúp ta trải nghiệm cuộc sống ở những tầng mức và những chiều sâu đáng kinh ngạc: văn chương thầm lặng đem đến cho người đọc những trải nghiệm mà một cuộc đời khó lòng thấu trải hết. Đến với văn học, ta không chỉ khám phá, nhận thức hiện thực mà còn cảm nhận, hiểu biết tư tưởng, tình cảm, ước mơ, khát vọng của nhân loại và chính mình, ở quá khứ, hiện tại và tương lai.

–     Nó giúp con người sống “ra người” hơn, sống tốt hơn: tác phẩm văn học đem lại cho con người niềm vui trong sáng, thánh thiện, làm nảy nở trong tâm hồn ta những xúc cảm cao đẹp, hướng ta đến những phẩm chất tốt đẹp mang tính nhân văn.

* Lí giải ý kiến: ý kiến trên bàn về chức năng của văn học. Văn học nghệ thuật phản ánh cuộc sống một cách tổng hợp, toàn vẹn trong mọi quan hệ đa dạng, phức tạp. Nó có sứ mệnh cao cả là làm giàu thêm nhận thức của con người về thế giới xung quanh, về chính bản thân mình, bồi đắp, nâng đỡ, thanh lọc tâm hồn con người.

 
2 Bình luận: 4,0
  – Văn học là bộ bách khoa toàn thư về cuộc sống và con người. Nó có thể đem đến cho người đọc một thế giới tri thức mênh mông về đời sống vật chất và đời sống tinh thần của nhân loại từ xưa đến nay. Những trải nghiệm ấy không dừng lại ở mức đọc – hiểu và cao hơn,  đọc – tưởng tượng – cảm nhận – thấu hiểu – liên hệ bản thân. Vì vậy mà nó trở nên sâu sắc hơn rất nhiều lần.

– Đến với tác phẩm văn học, con người được thanh lọc tâm hồn. Nhà văn chân chính là người có tâm hồn phong phú, đẹp đẽ. Họ lấy tâm hồn chân thành của mình để soi sáng những cảnh đời tối tăm, vỗ về người đau khổ, lên tiếng vạch trần cái xấu, cái ác, ca ngợi phẩm chất cao đẹp… Những điều đó có tác dụng rất lớn tới quá trình cảm thụ và hướng tới những giá trị Chân, Thiện, Mĩ của người đọc.

– Chức năng thẩm mĩ của văn học làm cho tầm vóc con người lớn hơn, đời sống tinh thần trong sáng, phong phú hơn. Nhưng sự hưởng thụ thẩm mĩ chỉ xuất hiện khi tác phẩm có nội dung sâu sắc và tính nghệ thuật cao, vì chỉ khi đó văn học mới bảo đảm thỏa mãn tối đa về mặt tinh thần cho người đọc.

 

 
3 Chứng minh 3,0
  Học sinh có thể chọn những dẫn chứng khác nhau để làm rõ ý kiến trên, quá trình chọn và phân tích dẫn chứng cần đảm bảo những yêu cầu sau:

+ Chọn được dẫn chứng tiêu biểu, toàn diện, có tác phẩm thơ, văn, trong nước, ngoài nước.

+ Phân tích dẫn chứng cần chỉ ra được chỉ ra các thông điệp nghệ thuật, những trải nghiệm về cuộc sống, số phận, nhân cách hay chiều sâu tâm hồn con người trong tác phẩm; nhận ra giá trị nâng đỡ, thanh lọc tâm hồn con người của tác phẩm.

 
4  Mở rộng: 2,0
  –     Ý kiến là lời tâm sự, chia sẻ của một người cầm bút luôn yêu quý và trân trọng văn chương, chỉ ra sứ mệnh cao cả của văn chương với con người.

–     Ý kiến là định hướng để người đọc tìm hiểu, tiếp cận tác phẩm trong chiều sâu tư tưởng của nó.

 
5 Sáng tạo 1,0
  Bài viết có kiến giải sáng tạo, sâu sắc, dùng từ độc đáo.  

 

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *