Phân tích truyện Chí Phèo để chứng minh nhận định :chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn

Bài văn mẫu HSG

Đề bài   : Phân tích truyện Chí Phèo để chứng minh nhận định :chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn

Để có chỗ đứng trên diễn đàn văn học, đòi hỏi người nghệ sĩ phải không ngừng nỗ lực và cống hiến. Bàn về tác phẩm Văn  chương, có ý kiến cho rằng. “chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn”. Thật vậy tác phẩm văn chương gửi gắm những tư tưởng của tác giả vào đó bằng những chi tiết. Trong chương trình Ngữ Văn trung học phổ thông, tôi ấn tượng với tác phẩm “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao, với chi tiết bát cháo hành.

Trước hết cần phải hiểu ý kiến trên như thế nào? chi tiết nhỏ là những chi tiết, hình ảnh nhỏ nhặt, bình dị trong cuộc sống được nhà văn đưa vào tác phẩm của mình nhằm tạo ấn tượng, gây xúc cảm cho người đọc. Nhờ chi tiết nhỏ nhặt đã làm nên “nhà văn lớn”. Chi tiết đã tạo nên dấu ấn đặc điểm phong cách riêng của người nghệ sĩ, tạo chỗ đứng cho nhà văn trong văn học. Như vậy nhà văn đã xây dựng những chi tiết nhỏ nhưng tạo nên ấn tượng, dấu ấn đặc sắc trong bài. Đến với Chí Phèo, nhà văn Nam Cao đã thành công khi xây dựng chi tiết bát cháo hành, tạo nên ấn tượng cho tác phẩm.

Nam Cao là một cây bút hiện thực, tiêu biểu trong nền văn học Việt Nam hiện đại. Bút danh nam cao của ông là tên viết tắt của Tổng Cao Đà, Huyện Nam Sang, quê hương của ông. Điều đó cho thấy ông là một con người yêu quê hương, đất nước của mình. Chí Phèo là một tác phẩm tiêu biểu nhất khiến người đọc nhớ đến cái tên Nam Cao. Đây là nhân vật trung tâm nhân vật điển hình xuyên suốt tác phẩm, đó là hình tượng người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng tám năm 1945. Truyện ngắn Chí Phèo đã 3 lần đổi tên lần đầu tác giả đặt tên là cái lò gạch cũ để diễn tả cái vòng luẩn quẩn của người nông dân và quy luật xã hội. Chừng nào còn xã hội vô nhân đạo chừng ấy còn hiện tượng Chí Phèo. Năm 1941 khi in thành sách lần đầu tiên nhà xuất bản tự ý đổi tên thành “đôi lứa xứng đôi”. Nhấn để ý ngầm tạo trí tò mò mang mục đích thương mại, đồng thời nhấn mạnh mối tình của Chí Phèo và Thị Nở. Và lần cuối cùng năm 1946 tác giả đổi tên lại là “Chí Phèo”. Nhấn để Chí Phèo phù hợp với nội dung, khắc họa rõ nét, nhân vật Chí Phèo là nhân vật trung tâm, nhân vật điển hình.

Chí Phèo từ khi sinh ra đã không có quyền làm người, là vật đem cho từ cửa nhà này sang cửa nhà khác, lớn lên Chí Phèo là anh canh điền khỏe mạnh về thể xác và lành mạnh về tinh thần. Nhưng do thói ghen tuông đã bị Bá Kiến đẩy vào tù đầy. Tám năm nhà tù thực dân, tiếp tay Bá Kiến giam hãm Chí Phèo và biến chí mất đi cá nhân hình, lẫn nhân tính. Chí Phèo trở về với cái đầu trọc lốc, răng cao trắng hơn… và cứ rượu vào là hắn chửi Nhưng đáp lại tiếng chửi của Chí Phèo chỉ có ba con chó dữ và một thằng say rượu. Nếu ai đó đáp lại tiếng Chí, thì họ vẫn còn xem chí là con người nhưng không, không một ai. Như vậy, từ khi ra tù chí đã bị tước đoạt quyền làm người, từ một người lương thiện chí đã biến thành con quỷ dữ của làng vũ đại, trong các tác phẩm trước như “chị Dậu” của Ngô Tất Tố, “Lão Hạc” người nông dân tuy nghèo khổ về mặt vật chất nhưng họ vẫn được là một con người. Đến với “Chí Phèo”, Nam Cao đã xây dựng hình tượng nhân vật Chí Phèo khốn khổ nhất, bần cùng nhất, bị cướp đi cả quyền làm người.

Và sau khi gặp Thị Nở, Chí đã trở lại từ con quỷ dữ chí đã trở về làm người lương thiện. Chí Phèo và Thị Nở gặp nhau, khi chí uống rượu say với Tư Lãng, rồi ra bờ sông gần nhà chí đã gặp Thị Nở ra sông gánh nước và họ đã ăn nằm với nhau. Sáng mai tỉnh dậy trí đã hoàn toàn tỉnh táo, chưa bao giờ con quỷ dữ của Làng Vũ Đại hết say. Và lần đầu tiên chỉ nghe được những âm thanh quen thuộc của cuộc sống thường nhật mà đối với chí là xa lạ. Tiếng chim hót ngoài kia vui vẻ quá, tiếng của những người đàn bà đi chợ và Chí Phèo nhớ về quá khứ. Đã có thời hắn mơ về một gia đình nho nhỏ, chồng cày thuê cuốc mướn, vợ dệt vải. Và hiện tại hắn đã già tới cái đầu dốc bên kia của cuộc đời mà vẫn còn cô độc. Nhưng tương lai còn đáng buồn hơn bởi hắn sẽ phải đối diện với ốm đau, bệnh tật, đói rét và cô độc. Nhưng cô độc là cái đáng sợ hơn cả.

Đúng lúc hắn đang suy nghĩ vẩn vơ thì Thị Nở vào, bưng theo một bát cháo hành còn nóng hổi. Thị múc một bát cho chí và chí nhận lấy ăn vồ vập. Chị cảm thấy ngạc nhiên bởi chưa bao giờ hắn được người khác cho. Nào đâu hắn thấy ai cho bao giờ, hắn toàn là cướp giật, dọa nạt người khác mà có được. Hắn cảm động trước bàn tay chăm sóc của Thị Nở và nghĩ đến quá khứ phải phục vụ những trò vớ vẩn của bà ba. Thực ra chí thấy nhục hơn là thấy sung sướng. Và Chí Phèo thấy thèm lương thiện, hắn khao khát làm hòa với mọi người biết bao, hắn có thể làm hòa vậy tại sao cứ phải gây thù nhỉ? Bát cháo hành của Thị Nở thực sự đã giúp Chí Phèo tìm lại chính mình, từ con auỷ dữ trở về làm người lương thiện. Bát cháo hành của Thị Nở không chỉ có tác dụng giải cảm mà đây còn là biểu tượng của tình thương, tình người của Thị Nở. Thị Nở đã nấu bát cháo bằng tất cả tình yêu của mình, Thị thấy thằng Chí Phèo cũng tội nghiệp. Dù sao cũng đã ở với nhau như vợ chồng, hai tiếng vợ chồng thấy ngượng ngượng mà thích thích. Nam Cao đã tinh tế khi xây dựng chi tiết nhỏ là bát cháo hành để thể hiện cái nhìn nhân đạo của mình. Chính ở bát cháo hành mà Chí Phèo tìm lại bản thân, muốn làm người lương thiện. Bát cháo hành là biểu tượng của tình yêu, tình người mà nở dành cho Chí. Nó đã thắp lên cho Chí Phèo niềm hi vọng về một tương lai tốt đẹp hơn, Chí Phèo sẽ xây dựng hạnh phúc với Thị Nở. Hai người sẽ sống với nhau như cái mơ ước trong quá khứ của Chí Phèo. Thực sự chi tiết bát cháo hành là một chi tiết nhỏ, nhưng đã tạo nên nhà văn lớn. Bát cháo hành là thể hiện giá trị nhân đạo trong tác phẩm, ngôn ngữ nam cao khách quan đến mức lạnh lùng, nhưng lại đằm thắm yêu thương đề cao phẩm chất tốt đẹp của hai nhân vật. Chí Phèo với bản chất lương thiện và Thị Nở đầy tình người, nếu Thị Nở là một tuyệt sắc giai nhân, thì chí phèo sẽ không bao giờ với tới. Nhưng Nam Cao đã nhạy bén, tinh tế khi xây dựng nhân vật Thị Nở xấu ma chê quỷ hờn là sản phẩm chưa hoàn thiện của tạo hóa. Như vậy Thị Nở là ước mơ không bao giờ với tới của Chí Phèo. Đây là tấm bi kịch của cuộc đời Chí Phèo.

Và từ hi vọng, Chí Phèo đã trở nên thất vọng phẫn uất, tuyệt vọng rồi chết. Hắn cầm dao đi thẳng đến nhà Bá Kiến chứ không vào nhà bà cô Thị Nở như dự định ban đầu. Và hắn đã đến đây để đòi lương thiện. Hai lần trước Chí Phèo đến nhà Bá Kiến để đòi tiền thứ mà xã hội lúc bấy giờ có. Nhưng lần này Chí Phèo đòi lương thiện, thứ mà xã hội không bao giờ có. Và Chí Phèo đã giết Bá Kiến sau đó tự sát. Chí Phèo đã chết trên ngưỡng cửa trở lại làm người, Chí Phèo giết Bá Kiến vì uất ức, nhưng tự sát vì tuyệt vọng. Như vậy từ khi ra tù về Chí Phèo không bao giờ song song cùng tồn tại cả nhân hình và nhân tính. Trước đây Chí Phèo phải bán rẻ linh hồn để tồn tại nhân hình. Nhưng giờ đây Chí Phèo đã thức tỉnh tâm hồn đi tìm nhân tính, nhưng phải thủ tiêu nhân hình. Chí Phèo đã chết một cách thảm khốc.

Tác phẩm mang chủ nghĩa hiện thực phê phán, tố cáo xã hội vô nhân đạo, chà đạp lên quyền sống của con người. Tác phẩm phản ánh một quy luật mang tính xã hội. Chừng nào còn xã hội vô nhân đạo, chừng ấy còn hiện tượng Chí Phèo. bá kiến chết nhưng Lý Cường con trai lão còn đó, Chí Phèo chết nhưng có thể sẽ còn một Chí Phèo khác thay thế. Bá Kiến ác độc, nham hiểm, xảo quyệt chết nhưng một người lương thiện như Chí Phèo cũng phải chết, nó là kết thúc không có hậu.

Mặc dù tác phẩm mang nội dung hiện thực là chủ đạo, nhưng đằng sau ngôn ngữ lạnh lùng ấy là một nỗi niềm thương cảm trước số phận, bi kịch của người nông dân. Nam Cao đề cao phẩm chất tốt đẹp của nhân vật và đặc biệt xây dựng chi tiết bát cháo hành. Đó là biểu tượng tình thương, tình người mà tác giả dành cho nhân vật của mình. Bằng những cảm xúc tinh tế Nam Cao đã xây dựng “chi tiết nhỏ” nhưng tạo nên “nhà văn lớn”. Tác giả đã mạnh mẽ lên án tố cáo thế lực tàn bạo đại diện là Bá Kiến. Xã hội phải có nhân đạo thì mới không còn hiện tượng Chí Phèo.

Thật sự nhờ những chi tiết nhỏ nhặt trong tác phẩm đã làm nên nhà văn lớn, chi tiết bát cháo hành là cái nhìn nhân đạo mà tác giả dành cho nhân vật của mình. Nhờ bát cháo hành mà nhân vật Chí Phèo đã có thêm hi vọng về cuộc sống và họ đã sống với nhau vui vẻ trong năm ngày, năm đêm. Điều đó thể hiện tình cảm yêu thương trìu mến bao la rộng lớn của nhà văn. Phải yêu thương nhà văn mới có thể thấu hiểu tìm ra vẻ đẹp của nhân vật.

Thật sự chi tiết đã làm nên thành công của tác phẩm văn chương, đồng thời tạo nên dấu ấn phong cách riêng của nhà văn. Đối với Chí Phèo của Nam Cao có lẽ chi tiết bát cháo hành đã tạo nên ấn tượng, làm người đọc phải suy nghĩ về tình người. Từ đó ta cần phải sống nhân đạo hơn, biết yêu thương con người hơn, để cuộc sống trở nên thoải mái, dễ chịu và tốt đẹp hơn./.

Xem thêm : Bài văn mẫu HSGChí Phèo

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *