Phân tích đoạn thơ sau trong bài thơ Vội Vàng của Xuân Diệu
Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất;
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi.
Của ong bướm này đây tuần tháng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si.
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi;
Mỗi sáng sớm, thần vui hằng gõ cửa;
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.
Bài làm:
Phong trào thơ mới thời kì 1930-1945 đã mở ra một cao trào nổi tiếng của những thi sĩ viết về “cái tôi” của chính mình. Những hồn thơ mới như Thế Lữ, Huy Cận, đã mang tới cho thi ca Việt Nam một trong những hồn thơ rất mới và đặc sắc. Trong đó, không thể không kể đến Xuân Diệu, được mệnh danh là người thi sĩ ru ta trong cái trẻ và tình yêu. Đặc biệt, ta cảm nhận được điều đó qua hai khổ đầu bài thơ Vội Vàng.
Ở đây nhân vật trữ tình đã thực hiện những ước ao thật kì lạ và khác biệt. Ai lại muốn “tắt nắng” và “buộc gió” điều đó tưởng như thật phi lí và phi logic, nhưng, lại là điều có thực và là những ao ước mong muốn từ một cái tôi cực kì ham sống và tha thiết với cuộc đời.
Có lẽ nó đã xuất phát từ một con người của tuổi trẻ, mê cuộc sống và cũng ý thức được sự hữu hạn của thời gian của kiếp người, vốn dĩ trôi qua rất mỏng manh và ngắn ngủi. Vì vậy ta càng phải biết trân trọng và níu giữ nó nhiều hơn. Nhân vật trữ tình có những ao ước muốn “tắt nắng đi” và “hương đừng bay đi”, vì thế, tác giả muốn được tận tận hưởng tất cả những gì tuyệt diệu nhất của cuộc đời. Tha thiết với khoảnh khắc bất tận và những cái đẹp trong cuộc đời. Nghĩa là Xuân Diệu muốn đoạt quyền tạo hóa, muốn chống lại những quy luật vốn sẵn có và là một quy luật không thể thay đổi của tự nhiên.
Cao trào lặp từ “tôi muốn” lặp đi lặp lại như thể hiện một sự nhấn mạnh kiên quyết. Một tâm thế chủ động và khát khao sự sống. Như muốn vươn tới cái đẹp, muốn níu giữ sức trẻ của ngày hôm nay. Có thể thấy đây không chỉ như đại diện riêng của Xuân Diệu, mà còn được coi là ước ao của toàn nhân loại khát khao da diết với tuổi trẻ. Khát khao cháy bỏng để chạm tới cuộc sống.
Và với một trái tim đa cảm, tinh tế, Xuân Diệu đã bày ra một vẻ đẹp của trần giới:
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si.
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi;
Mỗi sáng sớm, thần vui hằng gõ cửa;
Điệp từ “này đây” đã xuất hiện trong khổ thơ lặp đi lặp lại, mang ngụ ý nhấn mạnh sự khẩn trương trong bài. Một thế giới xuân tràn ngập màu sắc và hương thơm của tạo hóa. Ong bướm như thể đang trong tuần tháng mật, đang trong thời gian hạnh phúc. Xuân Diệu với cái nhìn của một tri thức trẻ đã trông thấy những vẻ đẹp diệu kì của cuộc sống. Nơi xứng đáng được gọi là thiên đường của mặt đất.
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.
Thời gian trôi qua là mãi mãi biến mất, nghĩa là thi sĩ đang tự ý thức được sự vô tình, hữu hạn của thời gian và của tạo hóa. Thi sĩ đã khẩn thiết cất lên tiếng kêu của một nhà thi sĩ yêu đời, hãy tỉnh táo lại và tận hưởng cuộc sống này. Xuân đương tới nghĩa xuân đương qua, Xuân Diệu ý thức và lo âu trước sự hữu hạn của kiếp người.
Khổ thơ đã bộc lộ được một tâm trạng yêu đời, ham sống mãnh liệt của nhân vật trữ tình. Với những bút pháp liệt kê, nghệ thuật độc đáo đã mở ra trước mắt người đọc một bức tranh căng tràn nhựa sống sự lung linh của cảnh vật. Và là lời mời gọi tất cả mọi người hãy sống trọn vẹn ý nghĩa, trọn vẹn thời gian của đời mình.
