Đề thi học sinh giỏi môn Văn 12 Thành Phố Hải Phòng

HẢI PHÒNG

  (Đề thi gồm 02 trang)

 CẤP THPT NĂM HỌC 2017 – 2018

ĐỀ THI MÔN: NGỮ VĂN – BẢNG A

Thời gian: 180  phút (không kể thời gian giao đề)

Ngày thi: 10/10/2017

HẢI PHÒNG

 (Hướng dẫn chấm gồm 05 trang)

CẤP THPT NĂM HỌC 2017 – 2018

HƯỚNG DẪN CHẤM

             MÔN: NGỮ VĂN – BẢNG A

Ngày thi: 10/10/2017

ĐỌC HIỂU

1

Nhà thơ có cái nhìn đa chiều về hình tượng “Người” – nhân dân:

+  Trong cuộc sống lao động đời thường, nhân dân được khắc họa với hình ảnh bình dị, lam lũ: “đánh bò đi kéo xe thuê”; “đẻ đàn con nheo nhóc”; “nhặt nhạnh” từng “mụn vải, mẩu đinh”; “cãi vã kêu ca” khi chỉ “mất nắm rơm”.

+  Nhưng trong những hoàn cảnh đặc biệt, họ lặng thầm phát huy sức mạnh vốn có góp phần làm nên lịch sử hào hùng của dân tộc.

à Hình tượng Người- nhân dân có sự kết hợp giữa hai phương diện: cao cả và đời thường.

àQua đó, đoạn thơ thể hiện tấm lòng của nhà thơ với nhân dân: thấu hiểu, trĩu nặng yêu thương, tự hào, ngưỡng mộ…

1,0

– Những người mong đến ngày lễ Vu Lan thường có những suy nghĩ, hành động hướng thiện. Nhưng trong số đó, lại có người làm ngơ trước những số phận bất hạnh, những cảnh đời ngang trái, bỏ quên cõi sống bằng sự hờ hững, vô tình. Bên cạnh đó, có những người không phải chờ đến lễ Vu Lan mà hàng ngày vẫn có những nghĩa cử cao đẹp, âm thầm đem hạnh phúc cho mọi người.

– Thông điệp: Cần nhiều vòng tay và nghĩa cử cao đẹp của con người trong cuộc sống đời thường.

Ngày 02/9/2015, thi thể cậu bé Aylan Kurdi nằm sấp trên cát được tìm thấy ở một bãi biển Thổ Nhĩ Kỳ. Cậu bé cùng mẹ và anh trai đã gặp nạn trong chuyến hải trình nguy hiểm mà cả gia đình đã trải qua với hy vọng tới được Hy Lạp tị nạn. Con thuyền đã bị lật    trong đêm tối.

(Trích: Em bé napalm” nói gì về “em bé Syria”-  Báo Dân Trí)

Hãy viết một bài văn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị  từ sự kiện trên.

0,5

* Giải thích về bức ảnh.

– Bức ảnh chụp cậu bé 3 tuổi chết trên bờ biển gần khu nghỉ dưỡng Bordun, Thổ Nhĩ Kỳ. Bức ảnh đã làm cả thế giới bàng hoàng và có sức lan truyền cực mạnh. Nó trở thành hình ảnh đại diện cho những hành trình tị nạn đầy khắc nghiệt. Và cậu bé chỉ là một trong số hàng nghìn nạn nhân.  Theo thống kê, chỉ trong tháng 8 vừa qua, có tới 2000 người mỗi ngày đặt cược mạng sống trên những chiếc thuyền cao su băng qua Địa Trung Hải với mong muốn vào được Châu Âu. Ước tính trong năm nay đã có tới 2.500 người không may mắn bỏ mạng ngay trên đại dương rộng lớn.

* Bàn luận vấn đề:

– Nguyên nhân vấn đề:

+ Cậu bé ấy chết bởi một cuộc chiến tranh mà thế giới không thể giải quyết được. Cậu bé người Syria ấy đã trở thành biểu tượng của nỗi đau mà người dân Syria phải hứng chịu cũng như những nỗ lực của họ để thoát khỏi nỗi đau ấy. Những bi kịch của con người vì khủng hoảng kinh tế, chính trị ngày càng lan rộng trên thế giới.

+ Nguyên nhân sâu xa là do những bất đồng trong quan điểm chính trị của một bộ phận các nhà cầm quyền.

– Hậu quả:

+ Bức ảnh phản ánh thực tế đầy nhức nhối: thế giới càng ngày càng phải đối mặt với nhiều bất ổn. Chiến tranh, thảm họa khủng bố… đã đẩy một phần dân số thế giới vào những bi kịch, trong đó có một số lượng lớn trẻ em – mất nhà cửa, mất việc, đói, bệnh tật, mất tự do, mất cả quyền sống.

– Giải pháp :

+ Cần có những chiến lược toàn cầu  và sự hợp sức của toàn thế giới để hạn chế những khủng hoảng kinh tế, chính trị.

+ Các nhà cầm quyền, các tổ chức chính trị xã hội cần thay đổi suy nghĩ và hành động vì một thế giới hòa bình, ổn định, phát triển bền vững.

* Bài học nhận thức và hành động:

– Trao đi những yêu thương và quan tâm thích đáng đến trẻ em- thế hệ của tương lai.

– Trân trọng sự sống, trân trọng những gì đang có

– Cố gắng làm những điều tốt đẹp để chung tay xây dựng cuộc sống.

– Liên hệ với bản thân trong cuộc sống hôm nay để rút ra bài học nhận thức và hành động.

0,5

0,25

0,25

0,25

0,25

Có nhiều cách diễn đạt độc đáo và sáng tạo thể hiện được quan điểm và thái độ riêng, sâu sắc nhưng không trái với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

0,5

Viết câu, sử dụng từ ngữ, hình ảnh và các yếu tố biểu cảm…

Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.

2

                   (Ngữ văn 12 cơ bản, Tập 1, NXB GD, 2008, trang 182)

Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Qua bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu, anh/chị hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

5,0

Trình bày đầy đủ phần mở bài, thân bài, kết luận. Phần mở bài biết dẫn dắt hợp lí và nêu được vấn đề. Thân bài biết tổ chức thành nhiều đoạn văn liên kết chặt chẽ với nhau cùng làm sáng tỏ vấn đề. Kết bài khái quát được vấn đề và thể hiện được ấn tượng, cảm xúc cá nhân.

0,5

– Vấn đề phong cách nghệ thuật của nhà văn với các biểu hiện qua bài thơ Vội vàng (cách nhìn, cách cảm thụ có tính chất khám phá, ở giọng điệu riêng biệt )

c. Chia vấn đề cần nghị luận thành các luận điểm phù hợp, các luận điểm được triển khai theo trình tự hợp lí, có sự liên kết chặt chẽ, sử dụng tốt các thao tác lập luận để triển khai các luận điểm; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng. Có thể trình bày theo định hướng sau:

* Giải thích ý kiến

– Phong cách văn học: là những nét riêng, độc đáo của một tác giả trong quá trình nhận thức và phản ánh cuộc sống

– Cách nhìn, cách cảm thụ mang tính chất khám phá: là sự thể hiện tài nghệ của người nghệ sĩ trong việc đưa đến cho độc giả một cái

0,25

0,5

– Giọng điệu riêng biệt: gắn liền với cảm hứng sáng tác, là sắc thái cảm xúc riêng có thể được nhận ra qua sáng tác của nhà văn. Tùy theo “tạng” văn chương, mà mỗi nhà văn lại có cảm hứng, giọng điệu riêng. Điều quan trọng là tất cả sự sáng tạo độc đáo ấy phải làm nên những xúc cảm thẩm mỹ ở người đọc.

=> Nhận định bàn về vấn đề phong cách nghệ thuật của nhà văn và các biểu hiện của nó (cách nhìn, cách cảm thụ có tính chất khám phá, ở giọng điệu riêng biệt của tác giả.)

( Trong quá trình bàn luận, có thể lấy dẫn chứng minh họa.)

* Phân tích, chứng minh qua Vội vàng– Xuân Diệu.

– Giới thiệu chung

+ Giới thiệu tác giả Xuân Diệu, nhà thơ mới nhất trong những nhà thơ mới.

+ Giới thiệu về bài thơ Vội vàng: thể hiện rõ phong cách nghệ thuật của nhà thơ Xuân Diệu, biểu hiện trước hết ở cách nhìn, cách cảm thụ có tính chất khám phá và giọng điệu riêng biệt.

+ Khẳng định tính đúng đắn của nhận định.

* Cách nhìn, cách cảm thụ có tính chất khám phá

– Cách cảm thụ cuộc sống ở trần gian như một thiên đường trên mặt đất hay như một bữa tiệc cho giác quan và tâm hồn ( Của ong bướm này đây tuần tháng mật…tháng giêng ngon như một cặp môi gần.). Ở đó, Xuân Diệu đã thể hiện một quan niệm thẩm mĩ mới mẻ chưa từng thấy trong thơ ca truyền thống: chuẩn mực của mọi cái đẹp không phải là thiên nhiên mà là con người giữa tuổi xuân và tình yêu.

– Cách cảm nhận về thời gian mang tính chất khám phá của cái Tôi Xuân Diệu: thời gian vô cùng ngắn ngủi, hữu hạn, một đi không trở lại. Nhà thơ đồng nhất ý nghĩa cuộc sống với mùa xuân, tuổi xuân (Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua…Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất…)nên sợ hãi trước sự chảy trôi của thời gian, chia ly của đất trời ( Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi… Mau đi thôi, mùa chưa ngả chiều hôm!).

– Cách khám phá về triết lý sống: sống  vội vàng để trân trọng và tận hưởng tất cả hương sắc của mùa xuân, tuổi xuân.(Tôi muốn tắt nắng đi…cho hương đừng bay đi; Ta muốn ôm…Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi!). Đó là một triết lý nhân sinh mới mẻ, tích cực Xuân Diệu muốn gửi đến những người trẻ tuổi và trẻ lòng.

* Giọng điệu riêng biệt

– Vội vàng có một giọng điệu riêng rất dễ nhận ra: đó là giọng hăm hở trào sôi, nồng nàn tha thiết…(“Khi vui cũng như khi buồn, người đều nồng nàn, tha thiết…”- Hoài Thanh) .

– Giọng điệu ấy thể hiện một cái tôi Xuân Diệu lúc nào cũng cuồng nhiệt, đắm say, khát khao giao cảm với đời một cách vô biên và tuyệt đích nhất.

* Đánh giá khái quát:

– Phong cách là lĩnh vực của sự độc đáo. Để tạo nên tác phẩm nghệ thuật đích thực, nhà văn không chỉ có tài năng, tâm huyết mà còn phải không ngừng tìm tòi sáng tạo, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những gì chưa có .

– Trong quá trình sáng tạo nghệ thuật, nhà văn phải có cái nhìn, cách cảm thụ độc đáo, giàu phát hiện về con người và cuộc sống.

– Thông qua cách nhìn, cách cảm thụ có tính chất khám phá và giọng điệu riêng biệt, Xuân Diệu đã đem đến cho người đọc  một thi phẩm độc đáo, tài hoa. Với những nỗ lực tìm tòi, sáng tạo không ngừng, Xuân Diệu xứng đáng trở thành “nhà thơ mới nhất” trong phong trào thơ mới.

d. Sáng tạo

– Bộc lộ sự sáng tạo trong cách  trình bày luận điểm, luận cứ,luận chứng; trong diễn đạt, tư duy.

– Có quan điểm, thái độ riêng, sâu sắc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. 

e. Ngôn ngữ, diễn đạt

– Sử dụng ngôn từ chính xác, trong sáng, viết câu chuẩn ngữ pháp, đúng chính tả.

– Diễn đạt trôi chảy.

0,5

1,25

0,75

0,5

0,5

0,25