SỞ GD&ĐT THANH HOA KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
TRƯỜNG THPT TĨNH GIA 2 NĂM HỌC 2017 – 2018
THỜI GIAN: 180 phút (Không kể thời gian giao đề)
MA TRẬN
| Mức độ
Chủ đề |
Nhận biết | Thông hiểu | Vận dụng thấp | Vận dụng cao | Tổng cộng |
| 1. Nghị luận xã hội | Nhận biết vấn đề xã hội.
|
Hiểu được một vấn đề xã hội cụ thể. | Vận dụng kĩ năng, kiến thức để viết một bài nghị luận xã hội về tư tưởng đạo
lý |
|
|
| Số câu:
Tỉ lệ: Số điểm: |
|
1
40% 8.0 điểm |
|||
| 2. Nghị luận văn
học
|
– Nhận biết vấn đề lí luận văn học
– Hiểu biết về tác giả, tác phẩm |
Thông hiểu các vấn đề lí luận văn học thông qua một ý kiến, một nhận định |
Vận dụng kĩ năng và kiến thức về lí luận văn học và kiến thức cụ thể về tác phẩm để viết bài nghị luận văn học |
|
|
| Số câu:
Tỉ lệ: Số điểm |
2
60% 12 điểm |
||||
| Tổng cộng
Số câu: Tỉ lệ Số điểm |
2
100% 20 điểm |
||||
| SỞ GD&ĐT THANH HÓA
|
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
NĂM HỌC 2017 – 2018
MÔN THI: NGỮ VĂN Thời gian: 180 phút (không kể thời gian giao đề) (Đề gồm 02 câu, có 01 trang)
|
Câu 1 (8,0 điểm)
Phải chăng “Con người hình thành từ những suy nghĩ của chính bản thân họ. Họ sẽ hành động theo những gì họ nghĩ” (Mahatma Gandhi)?
Câu 2 (12,0 điểm)
Nhà văn Pháp La Bơ-ruy-e đã chia sẻ:
Khi một tác phẩm nâng cao tinh thần ta lên, gợi những tình cảm cao quý và can đảm, không cần tìm một nguyên tắc nào để đánh giá nó nữa, đó là một cuốn sách hay và do một nghệ sĩ viết ra.
Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Từ cảm nhận về một vài tác phẩm văn xuôi Việt Nam trước năm 1945, anh/chị hãy bình luận ý kiến trên.
……………………………………………HẾT…………………………………………..
| SỞ GD&ĐT THANH HÓA
|
HƯỚNG DẪN CHẤM
NĂM HỌC 2017 – 2018
MÔN THI: NGỮ VĂN
|
| Câu | Ý | Nội dung | Điểm |
| 1 | Phải chăng “Con người hình thành từ những suy nghĩ của chính bản thân họ. Họ sẽ hành động theo những gì họ nghĩ” (Mahatma Gandhi)? | 8,0 | |
| Yêu cầu chung | |||
| – Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh; đòi hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biết về đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ, chủ kiến của mình để làm bài.
– Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ quan niệm riêng của mình, nhưng phải có thái độ chân thành nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. |
|||
| Yêu cầu cụ thể | |||
| a. | Giải thích | 1,5 | |
|
|
– “Suy nghĩ” là cách hiểu, cách đánh giá thể hiện nhận thức, quan niệm của bản thân về những vấn đề trong cuộc sống.
– Suy nghĩ là tiền đề quyết định đến ý thức, hành động, nhân cách và lối sống của con người (mối quan hệ lôgic giữa suy nghĩ và hành động). => Câu nói giúp con người ý thức sâu sắc về tầm quan trọng của suy nghĩ đối với hành động và việc hình thành nhân cách lối sống của mỗi con người. |
|
|
| b. | Luận bàn | 5,0 | |
| Thí sinh có thể trình bày nhiều suy nghĩ khác nhau về vấn đề tầm quan trọng của suy nghĩ đối với hành động và việc hình thành nhân cách lối sống của mỗi con người nhưng việc luận bàn cần hướng đến các phương diện sau:
– Hướng con người đến suy nghĩ tích cực, lối sống lạc quan, sự tự tin, biết yêu đời yêu cuộc sống, biết tha thứ, bao dung. – Suy nghĩ tích cực để có hành động đúng đắn, cao cả. Đó là yếu tố quan trọng để đi đến thành công. – Ngược lại nếu một người luôn sống trong suy nghĩ tiêu cực luôn bị bao vây bởi sự sợ hãi, nỗi chán chường, tuyệt vọng, thù hận… sẽ dẫn đến những hành động mù quáng, ngu ngốc… cản trở sự thành công, gây ảnh hưởng xấu đến bản thân gia đình và xã hội. |
|
||
| c. | Bài học nhận thức và hành động | 1,5 | |
| Từ luận bàn trên, thí sinh cần phải rút ra bài học nhận thức và hành động để có những suy nghĩ đúng đắn trong hành động và việc hình thành nhân cách lối sống của bản thân. Chẳng hạn, như:
– Học cách suy nghĩ tích cực, lối sống lạc quan; cởi bỏ khỏi những suy nghĩ ích kỉ, hạn hẹp bó buộc bản thân. – Hãy tự mình vươn tới những chân trời mới bằng cách luôn “Hướng về phía mặt trời”; có trách nhiệm trong mỗi suy nghĩ và hành động của chính bản thân mình. – Có mục đích sống đúng đắn, tự tin, kiên cường theo đuổi để đạt được mục đích đó. |
|||
| 2 | Cảm nhận về một vài tác phẩm văn xuôi Việt Nam trước năm 1945 để bình luận ý kiến của nhà văn Pháp La Bơ-ruy-e. | 12,0 | |
| Yêu cầu chung | |||
| – Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận văn học của thí sinh; đòi hỏi thí sinh phải huy động kiến thức về lí luận văn học, tác phẩm văn học, kĩ năng tạo lập văn bản, khả năng cảm nhận văn chương của mình để làm bài.
– Thí sinh có thể cảm nhận và kiến giải theo những cách khác nhau, nhưng phải có lí lẽ, căn cứ xác đáng. |
|
||
| Yêu cầu cụ thể | |||
| a. | Giải thích ý kiến | 3,0 | |
| * Cắt nghĩa ý kiến:
– Nâng cao tinh thần: Làm cho đời sống tinh thần con người trở nên phong phú, trong sáng và tốt đẹp hơn. – Gợi những tình cảm cao quý và can đảm: Làm nảy nở trong tâm hồn con người những cảm xúc cao đẹp, mang tính nhân văn, đồng thời giúp con người có niềm tin và sức mạnh tinh thần để vượt qua khó khăn, thử thách trong cuộc sống. – Cuốn sách hay: Tác phẩm văn học đích thực, giá trị và hấp dẫn người đọc. – Nghệ sĩ: Người tạo nên những tác phẩm nghệ thuật kết tinh tài năng và tâm hồn. => Ý kiến đã khẳng định tiêu chí quan trọng nhất để nhận diện, đánh giá một tác phẩm nghệ thuật giá trị và một nhà văn đích thực là tác phẩm ấy phải bồi đắp, nâng cao những phẩm chất tinh thần, làm cho con người trở nên người hơn, cao quý hơn bằng những tình cảm tốt đẹp, bằng bản lĩnh và sức mạnh tinh thần. |
1,5 | ||
| * Lí giải ý kiến:
– Tác phẩm văn học là đứa con tinh thần do nhà văn tạo nên để thể hiện về cuộc sống, nhằm biểu hiện tâm tư, thái độ của nghệ sĩ. Nó bao giờ cũng phải là một chỉnh thể mang tính thống nhất hữu cơ, biện chứng giữa nội dung và hình thức. – Văn học là nhân học (Mác-xim Gor-ki). Tác phẩm thực sự trở thành cuốn sách hay khi nó đặt ra vấn đề gần gũi, có ảnh hưởng sâu đậm đến đời sống của con người, chứa đựng những giá trị tư tưởng, tình cảm hướng người đọc tới những điều tốt đẹp trong cuộc sống. – Để viết được cuốn sách hay, nhà văn cần có tài năng, lương tâm, trách nhiệm, tầm tư tưởng và cảm xúc mãnh liệt. Đó là phẩm chất của người nghệ sĩ. |
1,5 | ||
| b. | Cảm nhận về một vài tác phẩm văn xuôi Việt Nam yêu thích trước năm 1945 | 7,0 | |
| Thí sinh được tự do lựa chọn một vài tác phẩm văn xuôi Việt Nam yêu thích trước năm 1945 để cảm nhận. Tuy nhiên đây không phải là cảm nhận toàn bộ tác phẩm mà cần tập trung hướng sự cảm nhận vào việc làm sáng tỏ hai nội dung sau:
– Tác phẩm có tác dụng nâng cao tinh thần đối với độc giả. – Tác phẩm gợi những tình cảm cao quý và can đảm đối với độc giả. |
4,0 3,0 |
||
| c. | Bình luận ý kiến | 2,0 | |
| – Khẳng định ý kiến của La Bơ-ruy-e đề cập và nhấn mạnh một tiêu chí quan trọng để xác định giá trị của tác phẩm nghệ thuật là khả năng giáo dục, bồi dưỡng để hoàn thiện và nâng cao những phẩm chất tinh thần quý giá cho con người.
– Ý kiến cũng là chính là sự gợi nhắc, cổ vũ cho người cầm bút sáng tạo nên những tác phẩm có giá trị giáo dục tâm hồn con người. Đồng thời ý kiến cũng gợi mở để người đọc hướng tới một tiêu chí khác có liên quan: giá trị nghệ thuật của tác phẩm. Bởi chỉ khi đạt tới một trình độ nghệ thuật cần thiết, những giá trị tư tưởng, tình cảm mới được thể hiện trọn vẹn và phát huy khả năng tác động. – Kinh nghiệm khi lựa chọn và thưởng thức tác phẩm nghệ thuật: Đó phải là tác phẩm thật sự có ích đối với việc bồi dưỡng tình cảm, nâng cao bản lĩnh, hoàn thiện tâm hồn con người. |
|||
| Lưu ý chung
1. Đây là đáp án mở, thang điểm không quy định chi tiết đối với từng ý nhỏ, chỉ nêu mức điểm của phần nội dung lớn nhất thiết phải có. 2. Chỉ cho điểm tối đa theo thang điểm với những bài viết đáp ứng đầy đủ những yêu cầu đã nêu mỗi câu, đồng thời phải được triển khai chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, có cảm xúc. 3. Khuyến khích những bài viết có sáng tạo. Chấp nhận bài viết không giống đáp án, có những ý ngoài đáp án nhưng phải có căn cứ xác đáng và lí lẽ thuyết phục. 4. Không cho điểm cao đối với những bài chỉ nêu chung chung, sáo rỗng. 5. Cần trừ điểm đối với những lỗi về hành văn, ngữ pháp và chính tả. |
|||
…………………………………………..HẾT…………………………………………..
